گروپی كامكاران موزیك و گۆرانی كوردیان له‌ تاران پێشكه‌ش كرد

PNA- مه‌نسوور جیهانی/ تاران ـ كۆنسێرتی گروپی موزیكی كامكاران به‌ سه‌رپه‌رشتیاری هوشه‌نگ كامكار و به‌ ده‌نگی هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ ئه‌رسه‌لان كامكار، به‌ زمانی كوردی و فارسی له‌ شه‌وه‌ی یه‌كه‌می نۆیه‌مین جه‌ژنی ماڵی موزیكی ئێران له‌ ته‌لاری گه‌وره‌ی وه‌زاره‌تی كیشوه‌ر له‌ شاری تاران به‌ڕێوه‌چوو. به‌ پێی راپۆڕتی تایبه‌تی به‌شی هونه‌ری ئاژانسی هه‌واڵی په‌یامنێر له‌ شاری تاران، كۆنسێرتی گروپی موزیكی كامكاران به‌ سه‌رپه‌رشتیاری هونه‌رمه‌ندی موزیكزانی كورد هوشه‌نگ كامكار و به‌ گۆرانیبێژ هونه‌رمه‌ند ئه‌رسه‌لان كامكار و به‌ هاوخوانی هونه‌رمه‌ندان سه‌با كامكار و مریه‌م ئیبراهیم پوور به‌ زمانی كوردی و فارسی له‌ شه‌وه‌ی یه‌كه‌می نۆیه‌مین جه‌ژنی ماڵی موزیكی ئێران له‌ ته‌لاری گه‌وره‌ی وه‌زاره‌تی كیشوه‌ر له‌ شاری تاران به‌ڕێوه‌چوو. گروپی موزیكی كامكاران له‌ كۆنسێرتی جه‌ژنی ماڵی موزیكی ئێران به‌ بێ به‌شداری هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژی كورد بیژه‌ن كامكار به‌رنامه‌كه‌یان پێشكه‌ش كرد، بیژه‌ن كامكار ماوه‌یه‌ك پێش ئێستا به‌هۆی خوێن به‌ربوون له‌ گه‌ده‌ی له‌ نه‌خۆشخانه‌ی پاریسی تاران خه‌وێندراو پاشان له‌ لایه‌ن دكتۆر ساڵح نه‌شته‌رگه‌ریه‌كی سه‌ركه‌وتووی بۆ ئه‌نجامدرا و ئێستا دوایین قۆناغی چاكبوونه‌وه‌ی تێپه‌ڕ ده‌كات. هه‌رو وه‌كوو خاتوو سه‌با كامكار له‌ سه‌ره‌تای كۆنسێرته‌كه‌یاندا ئاماژه‌ی پێدا مامه‌ بیژه‌ن كامكار به‌ ده‌نگی به‌سۆزی خۆی و هه‌روه‌ها ژه‌نینی ئامێری ده‌ف و روباب له‌ كۆنسێرتی دوو مانگی داهاتوودا گروپی كامكاران له‌ فیستیڤاڵی نه‌ته‌وه‌كان، گروپه‌كه‌ هاوڕێیه‌تی ده‌كات. له‌ به‌شی یه‌كه‌می كۆنسێرتی جه‌ژنی موزیكی ئێران، گروپی كامكاران جلوبه‌رگی سپییان له‌ به‌ر دابوو به‌ زمانی فارسی به‌رنامه‌كه‌یان پێشكه‌ش كرد و له‌ به‌شی دووه‌میشدا به‌ جلوبه‌رگی رازاوه‌ی كوردی، چه‌ندین گۆرانی كوردیان پێشكه‌ش كرد. له‌ به‌شی یه‌كه‌مدا، گروپی كامكاران چه‌ندین گۆرانی فارسیان له‌ ده‌زگای شووردا پێشكه‌ش كرد، له‌وانه‌: ـ "بیابان بیكران" واته‌ "بیابانی بێكۆتایی"، ئاوازدانه‌ر: ئه‌رسه‌لان كامكار، شێعر: مه‌ولانا، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، هاوخوان: سه‌با كامكار. ـ له‌م به‌شه‌دا هونه‌رمه‌ندی موزیكزانی كورد ئه‌رده‌وان كامكار به‌ ئامێری سه‌نتوور به‌ شێوه‌یه‌كی پسپۆڕانه‌ و شاره‌زایانه‌ و به‌ لێهاتووییه‌كی ته‌واوه‌وه‌ تاكژه‌نی كرد و سه‌رنجی بینه‌رانی بۆلای خۆی راكێشا كه‌ ماوه‌یه‌كی زۆر به‌ چه‌پڵه‌ پێشوازیان لێكرد. ـ "خانه‌ام ابری است" "واته‌ "ماڵه‌كه‌م هه‌ورییه‌"، ئاوازدانه‌ر: ئه‌رسه‌لان كامكار، شێعر: "نیما یوشیج"، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، هاوخوان: مریه‌م ئیبراهیم پوور. له‌م پارچه‌ موزیكه‌شدا هه‌ر وه‌كوو به‌شه‌كانی دیكه‌ ته‌واوی گروپ له‌ میانه‌ی ئاوازه‌كه‌دا به‌یه‌كه‌وه‌ هاوخوانیان ده‌كرد. ـ له‌م به‌شه‌دا هونه‌رمه‌ند ئه‌رده‌شیر كامكار به‌ ئامێری كه‌مانچه‌ تاكژه‌نی كرد و مێلۆدییه‌كی حه‌زینی پێشكه‌ش كرد و له‌ درێژه‌دا ئه‌رژه‌نگ كامكار به‌ ئامێری زه‌رب هاوڕێیه‌تی كرد و پێكه‌وه‌ ژه‌نینی دوو قۆڵیان به‌ جوانی پێشكه‌ش كرد كه‌ سه‌رنجی دانیشتوانی ناو ته‌لاره‌كه‌ی بۆ لای خۆی راكێشا. ـ "در فراق" واته‌ "له‌ هێجران"دا، ئاوازدانه‌ر: هووشه‌نگ كامكار، شێعر: په‌یام به‌كتاش، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، هاوخوان: سه‌با كامكار. ـ "به‌ یاد مادر" واته‌ "به‌ یادی دایك" (به‌ یادی خاتوو زه‌مانه‌ به‌هرامیان ـ دایكی كامكاران)، ئاوازدانه‌ر: ئه‌رسه‌لان كامكار، شێعر: عه‌مه‌ری خه‌یام، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، هاوخوان: مریه‌م ئیبراهیم پوور. له‌ كۆتایی به‌شی فارسی كۆنسێرته‌كه‌ ته‌واوی ئه‌ندامانی گروپی كامكاران سه‌حنه‌ی كۆنسێرته‌كه‌یان به‌ جێی هێشت و پاش پشوودانێكی 30 خوله‌كی، ئه‌ندامانی گروپی موزیكی كامكاران به‌ جلوبه‌رگی رازاوه‌ی كوردی، بۆ پێشكه‌ش كردنی به‌شی كوردی كۆنسێرته‌كه‌ هاتنه‌ سه‌ر سه‌حنه‌ی تالاری گه‌وره‌ی وه‌زاره‌تی كیشوه‌ر. له‌ به‌شی دووه‌می ئه‌م كۆنسێرته‌دا كه‌ تایبه‌ت بوو به‌ موزیكی كوردی، چه‌ندین گۆرانی و پارچه‌ موزیكی كوردی پێشكه‌ش كرا، له‌وانه‌: ـ "هه‌ی مه‌رۆ مه‌رۆ"، ئاوازدانه‌ر: هوشه‌نگ كامكار، شێعر: فۆلكلۆر، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، له‌م به‌شه‌دا ئه‌ندامانی گروپ له‌ هه‌ندێك شوێن ده‌ستیان له‌ ئامێره‌كانیان به‌ر ده‌داو به‌ چه‌پڵه‌ ریتمی ئاوازه‌كه‌یان راده‌گرت و دانیشتوانی ناو هۆڵه‌كه‌ش هه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ ئه‌وانیان هاوڕێیه‌تی ده‌كرد. ـ "هۆی سیا ماڵه‌"، ئاوازدانه‌ر: ئه‌رسه‌لان كامكار، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار. ـ "ئازیزم تۆ گوڵه‌كه‌می"، دابه‌شكردنی موزیك: هووشه‌نگ كامكار، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار. ـ "كابوكێ و شلێره‌"، ئاواز: "فۆلكلۆر"، دابه‌شكردنی موزیك: هووشه‌نگ كامكار، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار. ـ "دڵ شكاو"، شێعر: "نالی"، ئاوازدانه‌ر: ئه‌رسه‌لان كامكار، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار. ـ "تارای گوڵ"، "، ئاوازدانه‌ر: "ئه‌رسه‌لان كامكار"، شێعر: مه‌وله‌وی، به‌ ده‌نگی: ئه‌رسه‌لان كامكار، ئه‌م ئاوازه‌ به‌ هاوخوانی و پێكه‌وه‌ژه‌نینی گروپ و به‌ منداڵه‌ چكۆله‌كه‌ی ئه‌رده‌شیر كامكار خاتوو "تارا كامكار" پێشكه‌ش كرا. له‌م به‌شه‌دا كۆنسێرتی گروپی موزیكی كامكاران كۆتایی پێهات و ئاماده‌بووانی ناو هۆڵی گه‌وره‌ی وه‌زاره‌تی كیشوه‌ر به‌ چه‌پڵه‌ و پێشكه‌ش كردنی چه‌پكه‌ گوڵ پێشوازییان له‌ گروپه‌كه‌ كرد و كامكاران له‌ نێوان چه‌پڵه‌لێدانی ئاماده‌بوواندا هۆڵه‌كه‌یان به‌ جێی هێشت و دیسان خه‌ڵكی به‌ چه‌پڵه‌ هه‌ر پێشوازیان لێكردن تاكوو گروپه‌كه‌ هاته‌وه‌ سه‌ر سه‌حنه‌ و به‌ ده‌نگی به‌ سۆزی ئه‌رسه‌لان كامكار گۆرانی "خۆشه‌ هه‌ورامان"یان پێشكه‌ش كرد و به‌م شێوه‌یه‌ كۆنسێرتی موزیكی كامكاران له‌ نۆیه‌مین جه‌ژنی ماڵی موزیكی ئێران كۆتایی پێهات. ئه‌ندامانی گروپی موزیكی كامكاران له‌ كۆنسێرتی جه‌ژنی ماڵی موزیكی ئێران بریتی بوون له‌: هوشه‌نگ كامكار ـ سه‌رپه‌رشتی گروپ و ئاوازدانه‌ر، په‌شه‌نگ كامكار ـ ئامێرژه‌نی سه‌نتوور، ئه‌رسه‌لان كامكار ـ ئاوازدانه‌ر، گۆرانیبێژ و ئامێرژه‌نی عود، قه‌شه‌نگ كامكار ـ ئامێرژه‌نی سێ تار، ئه‌رژه‌نگ كامكار ـ ئامێرژه‌نی زه‌رب، ئه‌رده‌شیر كامكار ـ ئامێرژه‌نی كه‌مانچه‌، ئه‌رده‌وان كامكار ـ ئامێرژه‌نی سه‌نتوور، هانا كامكار ـ ئامێرژه‌نی ده‌ف، نه‌یریز كامكار ـ ئامێرژه‌نی تار، سه‌با كامكار ـ هاوخوان، ئه‌میر حه‌قیری ـ ئامێرژه‌نی ده‌ف و مریه‌م ئیبراهیم پوور ـ هاوخوان.

فڕۆکه‌یه‌کی ئه‌رته‌شی تورک له‌ کاتی هێرش و بۆمباران له‌ لایه‌ن گه‌ریلاکانی ئازادیخواز که‌وته‌ خواره‌وه‌ / تازه‌ کراوه‌ته‌وه‌

ئه‌رته‌شی داگیرکه‌ری تورک، جارێکی دیکه‌ له‌ ئه‌نجامی شه‌ڕخوازی و هێرشکه‌ری و ئۆپێڕاسیۆنه‌کانی خۆی دا، زه‌ربه‌ی گرانی پێ ده‌که‌وێت.

فرۆکه‌یه‌کی جه‌نگی ئه‌رته‌شی تورک له‌جۆری ئیف 16 دوینێ له‌کاتی بۆردومان کردنی هه‌رێمی خاکۆرکیی باشوری کوردستان دا ، له‌لایه‌ن هێزه ‌فرۆکه‌شکێنه‌کانی گه‌ریلاکانی HPG ‌خرایه خواره‌وه‌.


له‌ دوای ئه‌وه‌ که‌ ماوه‌ی چه‌ند روژێکه‌ فڕوکه‌ جه‌نگیه‌کانی ئه‌رته‌شی تورکیه‌ هه‌رێمه‌کانی پاراستنی مه‌دیا بۆمباران ده‌که‌ن، دوێنێ کاتژمێر 3ی نیوه‌ڕۆ ، فرۆکه‌یه‌کی جه‌نگی ئه‌رته‌شی تورک له‌جۆری ئیف 16 له‌ کاتی بۆمباران کردنی هه‌رێمی خواکورکی باشوری کوردستان ، له‌لایه‌ن هێزه‌کانی ‌فرۆکه‌شکێنی گه‌ریلاکانی هێزه‌کانی پاراستنی گه‌ل، HPG، ‌خرایه خواره‌وه‌.

زانرا که ‌فرۆکه‌که ‌له‌ده‌شتی حه‌یات که‌وتۆته‌خواره‌وه‌.
جی ئاماژه‌یه‌ که‌ حه‌فته‌ی ڕابردووش هه‌لیکۆپته‌رێکی جوری سکورسکی له‌ لایه‌ن گه‌ریلاکانی HPG‌وه‌ له‌ باکووری کوردستان به‌ردرابووه‌ خواره‌وه‌.

جێ ئاماژه‌یه‌ که‌ هه‌واڵی که‌وتنه‌ خواره‌وه‌ی فڕوکه‌ تورکیه‌که‌ له‌ لایه‌ن ئاژانسی ئه‌نادوڵی تورکه‌وه‌
پشت راست کرایه‌وه‌.

له‌ هه‌مانکات دا ناوه‌ندی ڕاگه‌یاند و چاپه‌مه‌نی هیزه‌کانی پاراستنی گه‌ل ڕایگه‌یاند، ژووماره‌یه‌ک له‌ فڕۆکه‌کانی ئه‌رته‌شی تورک، له‌ دوێنێ به‌یانییه‌وه‌ هاتوونه‌ته‌ سه‌ر هه‌رێمه‌کانی پاراستنی میدیا.
فڕۆکه‌کانی تورک کاتژمێر 3 هه‌وڵیان داوه‌ چیاکانی خنێره‌ بۆمباران بکه‌ن، به‌ڵام له‌ کاتی وڵامدانه‌وه‌ و به‌ره‌نگاری هێزه‌کانی فڕۆکه‌شکێنی گه‌ریلا، یه‌کێک له‌ فڕۆکه‌کانی تورک له‌ جۆری ئێف شازده‌، لێی دراوه‌ و به‌ردراوه‌ته‌وه‌.

زاندراوه‌ فڕۆکه‌که‌ دوای ئه‌وه‌ی که‌ فیشه‌کی فڕۆکه‌شکێنه‌کانی گه‌ریلای به‌ر ده‌که‌وێت، ئاگری تێبه‌ر ده‌بێت و به‌ره‌و باکوری کوردستان ده‌گه‌ڕیته‌وه‌ و له‌ ئه‌نجام دا له‌ سه‌ر چیاکانی شه‌مزینان ده‌که‌وێته‌ خوار و ده‌ته‌قێته‌وه‌.

هه‌په‌گه‌ هه‌روه‌ها باس له‌وه‌ش ده‌کات که‌ له‌ ئه‌نجامی هێرشه‌کان و بۆمبارانی فڕۆکه‌کانی تورکیا له‌ هه‌رێمه‌که‌، گه‌ریلاکانی ئه‌وان هیچ زیانێکی گیانیان به‌ر نه‌که‌وتووه‌، به‌ڵام له‌ هه‌مان کات دا زیانیکی به‌رچاوی ماددی و سرووشتی له‌ زه‌وی و زاری گوندنشینه‌کانی هه‌رێمه‌که‌ که‌وتووه‌ و زیادتر له‌ 50 سه‌ر مه‌ڕ و ماڵاتی گوندیه‌کان له‌ ناو چوون.

هه‌مێستاکه‌ش گه‌ریلاکانی ئازادیخوازی کورد، له‌ هه‌وڵی ده‌ستنیشان کردنی ڕاده‌ی ئه‌و زیانه‌نه‌ن که‌ به‌ هۆی هێرش و بۆمبارانه‌کانی فڕۆکه‌کانی تورک، له‌ خه‌ڵکی گونده‌کانی باشووری کوردستان که‌وتووه‌

Kurdish Jewish Community in Israel

Kurdish Jewish Community in Israel

An ancient (and not completly agreed upon) tradition relates that the Jews of Kurdistan are the descendants of the Ten Tribes from the time of the Assyrian exile (6th century BCE). The first to mention this was Rabbi Benjamin of Tudela, the 12the century traveler who visited Kurdistan in about 1170 and found more than 100 Jewish communities who still spoke Aramaic. The traveler Benjamin the Second, who visited Kurdistan in 1848, also mentioned this tradition and added that the Nestorian (Assyrian) tribes were also descendants of the Ten Tribes and that they practiced some Jewish customs. During the Second Temple era, the kingdom of Abiabene was situated in this region; its inhabitants, together with their king, Monobaz, and his mother Helena, converted to Judaism in the middle of the first century, and it is likely that some Kurdish Jews today are descendants of these proselytes.

In recent centuries, the economic situation of Jews in Kurdistan was difficult and their living conditions highly instable. They were largely cut off from the outside world, but were known for their strength and sturdiness. Those living in cities engaged in commerce and crafts, while those dwelling in the mountains engaged in farming. Their religious life was centered around the synagogue and talmud torah (religious school). Like the Nestorians in the area, they spoke an Aramaic spiced with Turkish, Persian, Kurdish, Arabic and Hebrew words, which they called “the language of the Targum” (the Aramaic translation of the Bible) and which the Arabs call jabali, or “the language of the mountains.” In the 20th century, the urban Jews of Kurdistan adopted Arabic as their principle language, but those in the mountains continued to use Aramaic.

Immigration to the Land of Israel began as early as the 16th century, with the first immigrants from Kurdistan settling in Safed. In the 20th century, Kurdish immigrants arrived in the 1920s and 30s and by 1948 there were some 8,000 Kurds in the country. After the establishment of the State of Israel in 1948, almost all the Jews of the Iraqi Persian and Turkish parts of historic Kurdistan were airlifted to the new state in 1950-51 in an operation known as “Magic Carpet.” They settled in many towns and villages, with the largest number living in and around Jerusalem. Few had any formal education; many continued to engage in agriculture. Initially they had a rather low public image and there were the brunt of many jokes.

Today, the Kurdish Jewish population in Israel is over 150,000, with the largest concentration in and around Jerusalem. The immigrants in the early days of the state were largely traditional, as there had been no process of secularization in Kurdistan. Today, the majority of young Kurdish Jews are educated and secular, define themselves as “Israeli” rather than Kurdish, and have abandoned many traditional Kurdish customs. Only the elderly still speak Aramaic and/or Arabic, while the younger generations have adopted Hebrew as their principal language. Fifty years ago most of the Kurdish Jews in Israel married within their community; today most young Kurds marry members of other ethnic Jewish communities. In recent years, many Kurdish Jews have achieved high positions in the army and civil service, among them the former Minister of Defense, Yitzhak Mordechai.

One tradition that many Kurds, including many young people, still maintain is the celebration of the Saharana. Although the central focus of this uniquely Kurdish festival is the transition from winter to spring, only the Iranian Kurds hold their Sharana celebrations in the spring during the intermediate week of Passover. All the others celebrate in the intermediate week of Sukkoth, which is in the fall. Kurds from all over the country gather in one village and spend an entire day in nature, dancing, singing, drinking and consuming great quantities of traditional Kurdish dishes, including kubah, chicken stuffed with minced meat, grape leaves and lentils
http://israeli-kurdish-friendship-league.blogspot.com/2008/07/kurdish-jewish-community-in-israel.html

Iraq's Kurdish Jews visit their Kurdish hometowns

Iraq's Kurdish Jews visit their Kurdish hometowns

[An old brick house in Jewlakan, the old Jewish quarter of the Kurdish city of Suleymaniyah. ]



[Haji Abdullah Salah has run a small shop with his wife, Ameen Abdullah Kadr, out of the ground floor of an old brick house in Suleymaniyah's "Jewlakan" neighborhood ]

Iraq's Kurdish Jews Cautiously Return to Homeland
by Ivan Watson


Ivan Watson, NPR
Haji Abdullah Salah has run a small shop with his wife, Ameen Abdullah Kadr, out of the ground floor of an old brick house in Suleymaniyah's "Jewlakan" neighborhood since 1951.

Ivan Watson, NPR
All Things Considered, December 8, 2007 ·
ANDREA SEABROOK, host:
For the last 50 years, Iraq and Israel have been sworn enemies - part of the broader Arab-Israeli conflict; one of the casualties of this conflict - the ancient Jewish community in Iraq, which emigrated en masse in 1951. This exodus included most of the Jews who were natives of Kurdistan in northern Iraq. Unlike their Arab counterparts, Iraqi Kurds tend to be less suspicious of their former Jewish neighbors.
As NPR's Ivan Watson reports, Jewish Kurds have begun making discreet return visits to Kurdistan.
IVAN WATSON: Lana was a teenager when her family emigrated from Kurdistan. It was 1994, Saddam Hussein had recently lost control of northern Iraq, and rival Kurdish militias were battling each other to fill the power vacuum. Lana's family traveled over land to neighboring Turkey with a dozen other Kurdish families of Jewish origin. Lana says the voyage was a closely guarded secret, organized and financed by Israel, which was soon to become her new home.
LANA: (Through translator) They told us not to tell anyone we were leaving. To avoid giving away our plans, they even warned us not to sell off our property.
WATSON: Until their departure, Lana's family survived in Iraq by telling people they were Muslim converts. Today, Lana is 28 years old. She has long, red-tinted hair and a small nose ring, and she's a citizen of Israel who speaks Hebrew and Kurdish fluently. Last year, Lana returned for the first time in more than a decade to live here in Kurdistan with her new husband, an Iraqi Muslim Kurd named Hano. He says the two met in Europe and fell in love.
HANO: (Foreign language spoken)
WATSON: I didn't think twice about marrying a Jewish woman, Hano says. My parents always told me stories about how much they liked their old Jewish neighbors.
Unlike the Arab majority in central and southern Iraq, the Kurds of northern Iraq don't tend to see Jews or Israel as sworn enemies. In the 1960s, Israel's Mossad intelligence agency provided equipment and training to Kurdish rebels who were battling the government in Baghdad. To this day, locals call a neighborhood of old sagging brick houses in the Kurdish city of Suleymaniyah, Jewlakan.
This used to be the Jewish quarter of the city. An old Kurdish shopkeeper named Haji Abdullah Salah says it was a sad day when almost all the Jews left town.
Mr. HAJI ABDULLAH SALAH (Shopkeeper): (Through translator) The government ordered them to leave at that time and they shouldn't take anything except their own clothes.
WATSON: Before locking up his shop to go answer the Muslim call to prayer, Haji Abdullah added that the last Jew in Jewlakan was a man they called Shalomo who stayed behind long after the others had left. Locals say Shalomo died here in Suleymaniyah a few years ago.
(Soundbite of chanting)
WATSON: Since the fall of Saddam Hussein, there has been a trickle of Kurdish Jews making discreet return visits from Israel to the land of their birth. Seventy-one-year-old Kak Ziad Aga says a Jewish classmate from his childhood recently got a warm welcome during a return visit to the Kurdish town of Koya Sinjak.
Mr. KAK ZIAD AGA: (Through translator) It was a really exciting moment after 50 years to see my classmate again.
WATSON: Ziad Aga says he doesn't see any problem in allowing Kurdish Jews to come back to Kurdistan, but the subject is extremely sensitive for the Kurdish authorities. They are frequently accused by Arab media and Iraqi insurgent groups of collaborating with Israel, charges the Kurdistan leadership denies.
As for Lana and Hano, the young Israeli Kurdish couple, they asked that their full names not be broadcast for fear of becoming targets, but the young bride is clearly proud of her mixed heritage.
LANA: (Foreign language spoken)
WATSON: Above all, Lana says, I consider myself a Kurd - an Israeli Kurd.
Ivan Watson, NPR News

A trip to Kurdistan of a Jew originally from Zakho

A trip to Kurdistan of a Jew originally from Zakho

This is a short video describing the visit to Zakho, Iraqi Kurdistan, after 58 years, of Mr. Saleh Zaken, a resident of Jerusalem and a native of Zakho. The Jews of Zakho as all the Jews of Kurdistan, have left Iraqi Kurditan in 1951-52 and migrated to Israel. Recently, some of them thave been taking trips to their old country to see the land and meet friends.

http://ca.youtube.com/watch?v=7W6Bt2Hynlc&eurl=http://israeli-kurdish-friendship-league.blogspot.com/2008/07/2007.html

The Genetic Bonds Between Kurds and Jews"

The Genetic Bonds Between Kurds and Jews"
by Kevin Alan Brook
Kurds are the Closest Relatives of Jews
In 2001, a team of Israeli, German, and Indian scientists discovered that the majority of Jews around the world are closely related to the Kurdish people -- more closely than they are to the Semitic-speaking Arabs or any other population that was tested. The researchers sampled a total of 526 Y-chromosomes from 6 populations (Kurdish Jews, Kurdish Muslims, Palestinian Arabs, Sephardic Jews, Ashkenazic Jews, and Bedouin from southern Israel) and added extra data on 1321 persons from 12 populations (including Russians, Belarusians, Poles, Berbers, Portuguese, Spaniards, Arabs, Armenians, and Anatolian Turks). Most of the 95 Kurdish Muslim test subjects came from northern Iraq. Ashkenazic Jews have ancestors who lived in central and eastern Europe, while Sephardic Jews have ancestors from southwestern Europe, northern Africa, and the Middle East. The Kurdish Jews and Sephardic Jews were found to be very close to each other. Both of these Jewish populations differed somewhat from Ashkenazic Jews, who mixed with European peoples during their diaspora. The researchers suggested that the approximately 12.7 percent of Ashkenazic Jews who have the Eu 19 chromosomes -- which are found among between 54 and 60 percent of Eastern European Christians -- descend paternally from eastern Europeans (such as Slavs) or Khazars. But the majority of Ashkenazic Jews, who possess Eu 9 and other chromosomes, descend paternally from Judeans who lived in Israel two thousand years ago. In the article in the November 2001 issue of The American Journal of Human Genetics, Ariella Oppenheim of the Hebrew University of Israel wrote that this new study revealed that Jews have a closer genetic relationship to populations in the northern Mediterranean (Kurds, Anatolian Turks, and Armenians) than to populations in the southern Mediterranean (Arabs and Bedouins).
A previous study by Ariella Oppenheim and her colleagues, published in Human Genetics in December 2000, showed that about 70 percent of Jewish paternal ancestries and about 82 percent of Palestinian Arabs share the same chromosomal pool. The geneticists asserted that this might support the claim that Palestinian Arabs descend in part from Judeans who converted to Islam. With their closer relationship to Jews, the Palestinian Arabs are distinctive from other Arab groups, such as Syrians, Lebanese, Saudis, and Iraqis, who have less of a connection to Jews.
A study by Michael Hammer et al., published in PNAS in June 2000, had identified a genetic connection between Arabs (especially Syrians and Palestinians) and Jews, but had not tested Kurds, so it was less complete.
Many Kurds have the "Jewish" Cohen Modal Haplotype
In the 1990s, a team of scientists (including the geneticist Michael Hammer, the nephrologist Karl Skorecki, and their colleagues in England) discovered the existence of a haplotype which they termed the "Cohen modal haplotype" (abbreviated as CMH). Cohen is the Hebrew word for "priest", and designates descendants of Judean priests from two thousand years ago. Initial research indicated that while only about 3 percent of general Jews have this haplotype, 45 percent of Ashkenazic Cohens have it, while 56 percent of Sephardic Cohens have it. David Goldstein, an evolutionary geneticist at Oxford University, said: "It looks like this chromosomal type was a constituent of the ancestral Hebrew population." Some Jewish rabbis used the Cohen study to argue that all Cohens with the CMH had descended from Aaron, a High Priest who lived about 3500 years ago, as the Torah claimed. Shortly after, it was determined that 53 percent of the Buba clan of the Lemba people of southern Africa have the CMH, compared to 9 percent of non-Buba Lembas. The Lembas claim descent from ancient Israelites, and they follow certain Jewish practices such as circumcision and refraining from eating pork, and for many geneticists and historians the genetic evidence seemed to verify their claim.
However, it soon became apparent that the CMH is not specific to Jews or descendants of Jews. In a 1998 article in Science News, Dr. Skorecki indicated (in an interview) that some non-Jews also possess the Cohen markers, and that the markers are therefore not "unique or special". The CMH is very common among Iraqi Kurds, according to a 1999 study by C. Brinkmann et al. And in her 2001 article, Oppenheim wrote: "The dominant haplotype of the Muslim Kurds (haplotype 114) was only one microsatellite-mutation step apart from the CMH..." (Oppenheim 2001, page 1100). Furthermore, the CMH is also found among some Armenians, according to Dr. Levon Yepiskoposyan (Head of the Institute of Man in Yerevan, Armenia), who has studied genetics for many years. Dr. Avshalom Zoossmann-Diskin wrote: "The suggestion that the 'Cohen modal haplotype' is a signature haplotype for the ancient Hebrew population is also not supported by data from other populations." (Zoossmann-Diskin 2000, page 156).
In short, the CMH is a genetic marker from the northern Middle East which is not unique to Jews. However, its existence among many Kurds and Armenians, as well as some Italians and Hungarians, would seem to support the overall contention that Kurds and Armenians are the close relatives of modern Jews and that the majority of today's Jews have paternal ancestry from the northeastern Mediterranean region.
The Jewish Kingdom of Adiabene in Ancient Kurdistan
In ancient times, the royal house of Adiabene and some of the common people of Adiabene converted to Judaism. The capital city of Adiabene was Arbela (known today by Arabs as Irbil and by Kurds as Hawler). King Izates became closely attached to his new faith, and sent his sons to study Hebrew and Jewish customs in Jerusalem. His successor to the throne was his brother Monobazos II, who also adopted Judaism. In her 2001 study, Oppenheim references the kingdom of Adiabene, but suggests that while Adiabene's conversion to Judaism "resulted in the assimilation of non-Jews into the community... This recorded conversion does not appear to have had a considerable effect on the Y chromosome pool of the Kurdish Jews." (Oppenheim 2001, page 1103). Some of the Jewish Adiabenians may have eventually converted to Christianity.
Conclusions
Research has just begun into the ancient ties between Kurds and Jews. It would be interesting to see if the various Jewish groups have as strong a family tie to Kurds in the maternal lineages as they do in the paternal lineages. Preliminary studies indicate that Jewish populations in eastern Europe and Yemen have maternal origins that contain much more non-Israelite ancestry than their paternal origins. Despite this admixture with other groups, the Jewish Judean people ultimately began their existence in an area within or nearby Kurdistan, prior to migrating southwest to Israel. This exciting research showing that Kurds and Jews may have shared common fathers several millennia ago should, hopefully, encourage both Kurds and Jews to explore each others' cultures and to maintain the friendship that Kurds and Jews enjoyed in northern Iraq in recent times (as chronicled in Michael Rubin's recent article "The Other Iraq"). As Rubin indicates, the Kurdish leader Mullah Mustafa Barzani once visited Israel and met with Israeli government officials. Rubin refers to the Iraqi Kurds' "special affinity for Israel" and writes that "In the safe haven of Iraqi Kurdistan, the Jews and Israel are remembered fondly, if increasingly vaguely." Let us hope that this relationship can be renewed and strengthened.
Bibliography:
Brinkmann, C., et al. "Human Y-chromosomal STR haplotypes in a Kurdish population sample." International Journal of Legal Medicine 112 (1999): 181-183.
Brook, Kevin A. The Jews of Khazaria. Northvale, NJ: Jason Aronson, 1999.
Hammer, Michael F., et al. "Y Chromosomes of Jewish Priests." Nature 385 (January 2, 1997): 32.
Hammer, Michael F., et al. "Jewish and Middle Eastern non-Jewish Populations Share a Common Pool of Y-chromosome Biallelic Haplotypes." Proceedings of the National Academy of Sciences USA (PNAS) 97:12 (June 6, 2000): 6769-6774.
Oppenheim, Ariella, et al. "High-resolution Y chromosome haplotypes of Israeli and Palestinian Arabs reveal geographic substructure and substantial overlap with haplotypes of Jews." Human Genetics 107(6) (December 2000): 630-641.
Oppenheim, Ariella, et al. "The Y Chromosome Pool of Jews as Part of the Genetic Landscape of the Middle East." The American Journal of Human Genetics 69:5 (November 2001): 1095-1112.
Rubin, Michael. "The Other Iraq." Jerusalem Report (December 31, 2001).
Siegel, Judy. "Genetic evidence links Jews to their ancient tribe." Jerusalem Post (November 20, 2001).
Thomas, Mark G., et al. "Y Chromosomes Traveling South: the Cohen Modal Haplotype and the Origins of the Lemba -- the 'Black Jews of Southern Africa'." American Journal of Human Genetics 66:2 (February 2000): 674-686.
Traubman, Tamara. "Study finds close genetic connection between Jews, Kurds." Ha'aretz (November 21, 2001).
Travis, J. "The Priests' Chromosome? DNA analysis supports the biblical story of the Jewish priesthood." Science News 154:14 (October 3, 1998): 218.
Zoossmann-Diskin, Avshalom. "Are today's Jewish priests descended from the old ones?" HOMO: Journal of Comparative Human Biology 51:2-3 (2000): 156-162

http://israeli-kurdish-friendship-league.blogspot.com/2008/07/genetic-bonds-between-kurds-and-jews.html

Kurdish Political Prisoners on Hunger Strike

by Sayeh Hassan
02-Oct-2008

Latest News From Urumiyeh Prison Regarding the Hunger Strike of Kurdish Political Prisoners

The hunger strike of Kurdish Political Prisoners has reached its 39th day, and the physical condition of those on hunger strike has deteriorated greatly. Number of prisoners on hunger strike, who have been on strike for the past 24 days in Urumiye Prison are suffering from serious infections and skin problems.

The following prisoners Ehsan Topaz, Mostafa Ali Ahmad, Balal Chiligar, Jomhur Ozgoch, Yousef Atsaz, Ali Ahmad Soleyman, Morad Diyar, have been denied the right to see their lawyers and have been in solitary confinement for the past 14 days.

Also the physical condition of five (5) prisoners from the group “Ahle Hagh” who joined the hunger strike 2 weeks ago in Urumiyeh Prison has deteriorated significantly. The names of these prisoners are Sohand Ali Mohammadi, Bakhsh Ali Mohammadi, Abdollah Ghasemzadeh, Mehdi Ghasemzadeh and Younes Taghayan.

Finally it has been reported that in the Saghz Prison they physical condition of one prisoner in particular, Mr. Khalil Mostafa Rajab has deteriorated greatly.

Committee for the Support of Hunger Strike for Kurdish Political Prisoners
October 2nd 2008

هێزه‌كانی رژیم له‌ كوردستان رۆژانه‌ جنایه‌ت ده‌خولقێنن

کۆمه‌ڵه‌ی شۆرشگێری زه‌حمه‌تکێشانی کوردستانی ئیران

وته‌ی ڕۆژ

هێزه‌كانی رژیم له‌ كوردستان رۆژانه‌ جنایه‌ت ده‌خولقێنن

له‌ كاتێكدا كه‌ هێشتا مانگرتنی به‌شێك له‌چالاكانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی له‌زیندانه‌كانی كۆماری ئیسلامی به‌رده‌وامه‌، ئه‌م رژیمه‌ وه‌ك سیاسه‌تی هه‌میشه‌یی خۆی ده‌ستی داوه‌ته‌ ته‌قه‌كردن‌و كوشتنی شارۆمه‌ندانی كورد به‌شێوه‌ی جیاجیا. به‌پێی هه‌واڵه‌كان هێزه‌كانی‌ رژیم له‌ چه‌ند رۆژی رابردوو به‌شێوه‌یه‌كی نامرۆڤانه‌ رووی چه‌كه‌كانیان كردۆته‌ شارۆمه‌ندانی كوردو چه‌ندین كه‌سی بێتاوانیان كوشتووه‌. له‌تازه‌ترین هه‌واڵه‌كان‌و له‌و پێوه‌نده‌دا پێویسته‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ بكه‌ین كه‌ هێزه‌كانی رژیم له‌ ناوچه‌ی سه‌لاسی باوه‌جانی‌ ته‌قه‌یان له‌ كه‌سێك به‌ ناوه‌ی‌ "جه‌زا محه‌مه‌دی‌" كردو به‌ داخه‌وه‌ بوونه‌ته‌ هۆی گیان له‌ده‌ستدانی ناوبراو. هه‌ر له‌و پێوه‌نده‌داو ئه‌مجاره‌یان له‌شاری ره‌به‌ت، هێزه‌كانی سه‌ر به‌ سپای پاسداران ته‌قه‌یان له‌كاسبكارێكی ئه‌و ناوچه‌ به‌ناوی "هیوا په‌سه‌ندیده‌" كردووه‌ له‌ئاكامدا ناوبراو گیانی له‌ده‌ست داوه‌. هه‌ر له‌ رۆژانی رابوردودا بوو كه‌ ئه‌شره‌ف حسێن په‌ناهی برای به‌ندكراو و مانگرتوو ئه‌نوه‌ر حسێن په‌ناهی، پاش ئه‌وه‌ی كه‌ چه‌ندین جار له‌لایه‌ن ئیتلاعاته‌وه‌ هه‌ڕه‌شه‌ی لێده‌كرێ تا شۆین دۆسییه‌ی براكه‌ی نه‌كه‌وێ، به‌شێوه‌یه‌كی گوماناوی كوژرا. له‌ درێژه‌ی ئه‌و جنایه‌تانه‌یاندا، هێزه‌ ئینتیزامییه‌كانی‌ رژیم جێگیر له‌ناوچه‌ی‌ خاومیراوا و ساوجی‌ له‌ نزیك ئاوایی‌ مێرگه‌درێژ ته‌قه‌یان له‌ كاسبكارێك به‌ ناوی‌ ئارام خه‌ڵكی‌ ئاوایی‌ سێفی‌ ژووروو كردوه‌ و به‌ توندی‌ برینداریان كردوه‌. پێویسته‌ وه‌بیری بێنینه‌وه‌ كه‌ هه‌ر چه‌ند رۆژ له‌مه‌و پێش بوو هێزه‌كانی كۆماری ئیسلامی له‌سه‌ر جاده‌ی سه‌رده‌شت-مه‌هاباد ته‌قه‌یان له‌ماشێنك كرد كه‌ له‌ئاكامدا بووه‌ هۆی كوژرانی عه‌لی شۆفیری تاكسیه‌كه‌و بریندار بوونی سه‌رنشینه‌كه‌ی دیكه‌ی.

سه‌رجه‌م ئه‌م چه‌ند هه‌واڵه‌ی كه‌ ئێستا باسمان كرد بۆ كه‌سێك كه‌ كۆماری ئیسلامی به‌باشی نه‌ناسێ بیر له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ تۆ بڵێی له‌كام به‌ره‌ی شه‌ڕو تێكهه‌ڵچووندا ئه‌م كه‌سانه‌ كه‌وتبێتنه‌ به‌ر ته‌قه‌ی هێزه‌كانی دوژمن‌و ئاوا یه‌ك له‌دوای یه‌ك گیانیان لێسه‌ندرابێته‌وه‌. هه‌ڵبه‌ت هیچ جێگه‌ی سه‌رسوڕمان نییه‌‌و ئه‌م كه‌سانه‌ی كه‌ به‌جۆرێك ناویان هاتووه‌و زۆر كه‌سی دیكه‌ش سه‌رجه‌میان له‌ كوردستان‌و به‌هۆی ته‌قه‌ی هێزه‌ داگیركه‌ره‌كانی كوردستان گیانیان له‌ده‌ستداوه‌. ته‌قه‌كردن‌و كوشتن‌و له‌نێوبردن به‌شێوه‌ی جیاجیا له‌ لایه‌ن كۆماری ئیسلامی به‌دژی خه‌ڵكی كورد شتێكی تازه‌ نییه‌و ئه‌م بێ ره‌حمی و دلرقیه‌ به‌رده‌وام له‌لایه‌ن كۆماری ئیسلامییه‌وه‌ په‌ره‌سه‌ندنی به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌. مێژووی پڕ له‌ده‌سه‌ڵاتی حاكمانی ئایینی به‌نیسبه‌ت كوردستان پڕاوپڕه‌ له‌م جۆره‌ جینایه‌تانه‌. هه‌ر له‌ هێرش‌و ئیعدامه‌كانی سه‌ره‌تای هاتنه‌ سه‌ركاری كۆماری ئیسلامییه‌و بگره‌ تا كوشتن‌و قه‌ڵاچۆكردنی به‌شێك له‌گونده‌كانی كوردستان‌و پاشان ئیعدامی به‌كۆمه‌ڵی تێكۆشه‌رانی كوردو زیندانی‌و دوورخستنه‌وه‌، بێ سه‌روشوێن كردن، لاپه‌ڕه‌كانی مێژووی ده‌سه‌لاتی ئه‌م رژیمه‌ن.

ئه‌وه‌ی روونه‌ بۆ هه‌موو لایه‌ك ئه‌و راستیه‌یه‌ كه‌ حاكمانی تاران به‌هیچ جۆرێك نایانهه‌وێ خه‌ڵكی كوردستان به‌شێوه‌یه‌كی شارستانیانه‌و له‌هێمنی‌و ئاسایشدا ژیان به‌رنه‌ سه‌ر. ئه‌گه‌ر چاوێك به‌رابردووی مێژووی خه‌ڵكی كورد پاش هاتنه‌ سه‌ركاری كۆماری ئیسلامی به‌كوردستاندا بخشێنینه‌وه‌، به‌ئاشكرا ده‌رده‌كه‌وێ كه‌ ئه‌م رژیمه‌ له‌هه‌ر قۆناغێك‌و به‌ هه‌ر جاره‌ به‌بیانوویه‌كی بێبنه‌ما ده‌ستی به‌خوێنی تێكۆشه‌رانی كورد وته‌نانه‌ت خه‌ڵكی ئاسایی سوور بووه‌. ئێستاكه‌ش ئه‌وه‌ی له‌م چه‌ند ساڵه‌دا له‌ ده‌وڵه‌تی پاسداری ئه‌حمه‌دی نژاد بینراوه‌ جیا له‌وه‌ی ته‌واوی هه‌وڵی خۆی خستۆته‌ گه‌ڕ بۆ به‌نیزامی كردنی كوردستان له‌ شێوازی جۆراوجۆردا، سیاسه‌تی كوشتن‌و له‌نێوبردنی كوردی بۆجارێكی دیكه‌و به‌شێوه‌ی چڕتر هێناوه‌ته‌ ده‌ستوری كاری خۆیه‌وه‌.

هێرش بۆ سه‌ر خه‌ڵكی ئاسایی‌و دانی حوكمی ئیعدام به‌سه‌ر موعه‌لمین‌و رۆژنامه‌نووسان‌و كرێكاران‌و خوێندكاران‌و به‌گشتی چالاكانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی‌و هه‌روه‌ها بڕینه‌وه‌ی حوكمی شه‌لاق بۆ چالاكانی كرێكاری، سیاسی، هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌مامۆستای خوێندنگاكان‌و چوونه‌ سه‌ر ماڵی كه‌سایه‌تییه‌ خۆشناوه‌كان، یه‌ك له‌و سیاسه‌تانه‌یه‌ كه‌ده‌وڵه‌تی نۆهه‌م له‌دژی خه‌ڵكی كورد تا ئێستاكه‌ ره‌چاوی كردووه‌.

به‌له‌به‌رچاوگرتنی ئه‌وانه‌ باسمان كردن درێژه‌دان به‌سه‌ركوت‌و پێشێلكردنی مافه‌كانی مرۆڤ و هه‌روه‌ها كه‌مته‌رخه‌می رژیم به‌نیسبه‌ت ئاگاداركردنه‌وه‌ نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان ئه‌م رژیمه‌ی زیاتر له‌هه‌میشه‌ توشی قه‌یران‌و كێشه‌و گرفتی جیدی له‌ئاستی ده‌ره‌كیدا كردوه‌. له‌لایه‌كی دیكه‌شه‌وه‌ پێویسته‌ خۆڕاگری‌و به‌رده‌وامی كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كورد له‌ئاست سه‌رجه‌م ئه‌و سیاسه‌ته‌ نامرۆڤانه‌یه‌ له‌به‌چاو بگرین كه‌ بوێرانه‌و بێ راڕایی درێژه‌ به‌خه‌بات‌و به‌ره‌نگاری ده‌ده‌ن. كوشتنی شارۆمه‌ندانی كوردو له‌نێوبردنی سه‌ره‌ڕۆیانه‌ی دانیشتوانی كوردستان هیچ كات نه‌بۆته‌ هۆی پاشه‌كشه‌ی بزووتنه‌وه‌ی ره‌وای گه‌لی كوردو به‌ڵكوو به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بۆته‌ هۆی وره‌ به‌رزری‌و رق‌وقینی زیاتر به‌دژی كۆماری ئیسلامی. مانگرتنی چالاكانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی به‌دژی سیاسه‌ته‌ نائینسانیه‌كانی كۆماری ئیسلامی به‌جۆرێك ده‌چێته‌ خانه‌ی ئه‌و خۆڕاگرییه‌ جه‌ماوه‌رییانه‌ی كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان له‌دژی ئه‌و پێشلكارییانه‌ی كۆماری ئیسلامی.

عارف باوه‌جانی ئاماژه‌ به‌ هه‌ڵه‌کانی سه‌رکردایه‌تی سیاسی کورد ده‌کات له‌ باشوری کوردستان له‌ دوای پرۆسه‌ی ئازادی ئێراق

ئاڵای ئازادی

ئا: هێڕش شۆڕش

له‌ دیدارێکدا له‌گه‌ڵ ئاڵای ئازادی، عارف باوه‌جانی سکرتێری پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان، ئاماژه‌ به‌ هه‌ڵه‌کانی سه‌رکردایه‌تی سیاسی کورد ده‌کات له‌ باشوری کوردستان له‌ دوای پرۆسه‌ی ئازادی ئێراق، به‌ تایبه‌ت له‌ مه‌سه‌له‌ی که‌رکوکداو ده‌ڵێ دوای ڕوخانی به‌عس پێویستی به‌وه‌ نه‌ده‌کرد که‌ قبوڵ بکه‌ین که‌رکوک بخرێته‌ نێۆ ماده‌وه‌، چونکه ئه‌ به‌ ناو نه‌یارانی سه‌دام کاتێک له‌ تاراوگه‌ بوون باش ده‌یانزانی کێشه‌ی کورد و ڕێنه‌که‌وتنی له‌گه‌ڵ سه‌دام به‌شی زۆری که‌رکوکه‌، ئیتر بۆ ده‌بێت ئه‌وانیش له‌ خۆمان بکه‌ینه‌وه‌ به‌ سه‌دام.
ئاماژه‌ به‌ نه‌بوونی یه‌ک گوتاری سیاسیی کورد ده‌کات له‌ هه‌ر چوارپارچه‌داو ناکۆکی نێوان حیزبه‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتیش به‌ نمونه‌ دێنێته‌وه‌و ئاماژه‌ ده‌کات باوی به‌ شۆێن که‌وتنی بیرۆکه‌ی کۆمۆنیستی ئێرانی و جیهانی
باوی نه‌ماوه‌، با هه‌موومان له‌ بیری ڕزگارکردنی خاک و زێدی خۆماندابین.
*ئاڵای ئازادی ـ له‌سه‌ره‌تادا پێمخۆشه‌ پارتى سه‌ربه‌ستیى كوردستان بناسێنن؟.
عارف باوه‌جانی وڵام : پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان پارتێکی ڕامیاری ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستانه‌، له‌ 28 ی ڕێبه‌ندانی 2705ی کوردی، به‌رامبه‌ر به‌17.2.2006 زاینی دامه‌زراوه‌، ئه‌م پارته‌ خه‌بات ده‌کات بۆ بڵاوکردنه‌وه‌ی بیرۆکه‌ی سه‌ربه‌خۆیی خوازی له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان، پێگه‌یاندنی نه‌وه‌ی داهاتوو بۆ ئه‌م ئه‌رکه‌ پیرۆزه‌، واته‌ ئامانجی سه‌ره‌کی و درێژخایه‌نی پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان، خه‌باته‌ بۆ وه‌ده‌ست هێنانی ده‌وڵه‌تێکی دیموکرات و سه‌ربه‌خۆ له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان، ئێمه‌ پێمان وایه‌ که‌ کورد له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان ده‌بێت قۆناخه‌کانی خه‌باتی خۆی بگۆڕێت به‌ خه‌بات بۆ سه‌ربه‌خۆیی یه‌کجاری، ئیستا ده‌بینین که‌ نه‌ته‌وه‌کانی دیکه‌ی بنده‌ستی ئێران له‌ پاش ئێمه‌ی کورد ده‌ستیان به‌ خه‌بات کردوه‌ به‌ڵام له‌ هه‌ڵگرتنی خه‌باتی سه‌ربه‌خۆیی خوازی پێش کورد که‌وتوون، ئێمه‌ وه‌ک پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان و به‌شێک له‌ پارتی نه‌ته‌وه‌کانی دیکه‌ی بنده‌ستی ئێرانیش ئاینده‌ی ئێران هه‌روه‌ک ئاینده‌ی یوگسلافیایی پێشوو ده‌بینین. که‌ هه‌موو نه‌ته‌وه‌کان سه‌ربه‌خۆ ده‌بن و بۆ هه‌میشه‌ له‌ ژێر سته‌می داگیرکه‌ر نه‌جاتیان ده‌بێت.
*ئاڵای ئازادیـ دواى ته‌قينه‌وه‌ خۆكوژييه‌كه‌ى كه‌ركوك، ئێوه‌ له‌به‌ياننامه‌يه‌كدا ئه‌وه‌تان راگه‌ياندووه‌ كه‌ پێويسته‌ باشوورى كوردستان سه‌ربه‌خۆيي رابگه‌يه‌نێ، ئايا پێتانوايه‌ له‌ئێستادا ئه‌و رێگه‌يه‌ دروسته‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: زۆر له‌ مێژه‌ کاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ که‌ باشوری کوردستان سه‌ربه‌خۆی خۆی ڕاگه‌یه‌نێت، نه‌ک هه‌ر ئێمه‌ به‌شکو له‌ زار و پێنووسی چه‌ندین که‌سایه‌تی جیهانی وهه‌روه‌ها له‌ ده‌یان ڕۆژنامه‌ وگۆڤار وکتێبی جیهانی بیستوومانه‌ باسیان کردوه‌، هه‌موویان ده‌ڵێن که‌ کورده‌کان له‌ ساڵی 2003 گه‌وره‌ترین هه‌لی مێژوویان له‌ کیس خۆیان داوه‌، مخابن ده‌بوو باشوری کوردستان له‌ پاش نه‌مانی به‌عس ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆیی کوردیان ڕاگه‌یانبدایه‌، ئه‌وه‌ 5 ساڵه‌ به‌ سه‌ر ئه‌و وه‌زعه‌ تێده‌په‌ڕێت کورد نه‌یتوانیوه‌ بستێ خاکی که‌ تا پێش ساڵی 2003 له‌ ژێر ده‌ستی به‌عس بووه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ سه‌ر هه‌رێمی کوردستان، مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نییه‌ که‌ کاریان بۆ نه‌کردوه‌، به‌ڵام دیاره‌ ویستویانه‌ له‌ ڕێگه‌ی یاساوه‌ به‌ ده‌ستی بێننه‌وه‌، به‌س ده‌بێت ئیستا بۆمان ڕوون بێته‌وه‌ که‌ داگیرکه‌رانی کوردستان به‌ چاک و خرابیانه‌وه‌ له‌ مه‌ڕ داگیرکردنی خاک وسه‌روه‌ت و سامانی کوردستان یه‌ک قسه‌ و یه‌ک به‌رنامه‌ن، کورد له‌ درێژایی مێژوودا زه‌ربه‌ی قه‌وڵ و قه‌راری ناڕاستی خۆاردوه‌، ئیدی ده‌بێت که‌ڵک له‌ مێژووه‌کانمان وه‌ربگرین و هه‌میشه‌ مێژووی تاڵمان دووپات نه‌که‌ینه‌وه‌، هیچ که‌سێک ئاسان کاری بۆ ئێمه‌ی کورد ناکات که‌ سه‌ربه‌خۆیی خۆمان به‌ ده‌ست بێنین، به‌ تایبه‌ت خه‌ڵکی ئه‌م 4 وڵاته‌ داگیرکه‌ره‌، حه‌تا ئه‌وانه‌ش وا نه‌یاری حاکمانی خۆیانن له‌ ئاست گه‌لی کورد وه‌ک حاکمی پێشوویان بیر ده‌که‌نه‌وه‌، ئه‌مه‌ بووه‌ته‌ فه‌رهه‌نگێک له‌ نیوانیاندا که‌ بۆیان ته‌حه‌مول ناکرێت گه‌لی کوردیان لێ جیابێته‌وه‌، ده‌بێت ئێمه‌ی کورد بۆ خۆمان وه‌ک باوه‌ڕێکی به‌ هێز بیخه‌ینه‌ نێۆ هزر و خۆێن ومێشکمان و کاری به‌رده‌وامی له‌ سه‌ر بکه‌ین، ئێمه‌ نابێت نه‌بونی پشتیوانی جیهانی بکه‌ینه‌ به‌هانه‌ی سه‌ربه‌خۆ نه‌بوونمان، من پێم وایه‌ ئه‌گه‌ر ئێمه‌ی کورد بۆ خۆمان له‌سه‌ر ئه‌و خه‌باتی به‌رده‌وام بۆ وه‌ ده‌ست هێنانی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆمان به‌رده‌وام باین ئه‌وه‌ به‌ دڵنیایه‌وه‌ جیهانیش پشتیوانی لێ ده‌کردین، ئێمه‌ی کورد له‌ ئاست جیهاندا خۆمان بچووک ده‌که‌ینه‌وه‌، هیندیک له‌ حیزبه‌کانمان به‌ ئوتۆنۆمی و هیندێک به‌ فیدراڵی بۆ گه‌لی کورد داواکانیان به‌رز ده‌که‌نه‌وه‌، ئه‌م جۆره‌ شوعاره‌ نالایقانه‌ی به‌ کورد، وا له‌ مه‌سه‌له‌که‌ ده‌کات، که‌ هیچ وڵاتێکی ده‌ره‌کی ته‌داخولی تیدا نه‌کات وله‌به‌ر ئه‌وه‌ی به‌ کێشه‌ی ناوخۆیی ئه‌و وڵاته‌ ده‌زانێت، به‌ڵام ئه‌گه‌ر وه‌ک گه‌لێکی جیاواز له‌وان بڕژێینه‌ شارو شه‌قام و داوای جیابوونه‌وه‌ بکه‌ین ئه‌و کات ده‌بینین که‌ چۆن مه‌سه‌له‌که‌ ده‌نگ ده‌داته‌وه‌، به‌ڵام کاتێک ئه‌وان ده‌مان بینن ئێمه‌ زۆر گه‌رم نین، ئیدی ئه‌وانیش له‌به‌ر خاتری ئێمه‌ دلی ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ داگیرکه‌رانه‌ که‌ هیندیكیان به‌رژه‌وه‌ندیان زۆر له‌گه‌ڵیان نزیکه‌ عاجز ناکه‌ن. هاوڕێیه‌کم له‌ واشتنگتۆن بۆی گێرامه‌وه‌ که‌ چه‌ند ساڵ پێش به‌ڕێز دیک چینی میوانی چه‌ند خۆێندکارێکی سه‌رکه‌وتووی ئه‌مریکی کردوه‌، که‌ یه‌کیان کچه‌ کوردێک بووه‌، کاتێک دیک چینی داوای لیکردوون که‌ خۆیان بناسێنن کچه‌ کورده‌که‌ش وه‌ک خه‌لکی کوردستان خۆی ناساندوه‌، دیک چینی چه‌ند جار لێی پرسییه‌وه‌ کام کوردستان، ئه‌ویش هه‌ر وتوویه‌تی کوردستان وبه‌س، هه‌روه‌ها ئه‌و کچه‌ به‌ دیک چینی وتووه‌ که‌ ئه‌گه‌ر ئێوه‌ بتانه‌وه‌ێ ده‌زانی کام کوردستانه‌ ده‌ڵێم، به‌ڕیز دیک چینی له‌ وڵامی ئه‌و کچه‌ کورده‌ خۆێندکاره‌دا سه‌رێکی بۆ شوڕاندوه‌و ده‌ستی خستووه‌ته‌ سه‌رشانی و پێی وتووه‌، به‌ داخه‌وه‌ ئێوه‌ بۆ خۆتان خوازیاری ئه‌وه‌ نین،
ئێمه‌ هه‌روه‌ک له‌ به‌یاننامه‌که‌دا ئاماژه‌مان پێکردوه‌ وئیستاش ده‌یڵێینه‌وه‌ که‌ ئه‌و کاره‌ساته‌ پڕ مه‌ترسیانه‌ له‌ پاش ڕووخانی ڕێژیمی به‌عسه‌وه‌ تا ئاخرین کرده‌وه‌ تروریستییه‌که‌ی که‌رکوک به‌سه‌ر باشوری کوردستاندا هاتووه‌، هیچی له‌وه‌ زیاتر نییه‌ که‌ له‌ کاتی سه‌ربه‌خۆیی بوونمان به‌ سه‌رماندا دێت، کوردستان ئه‌گه‌ر که‌رکوکیش بێته‌ سه‌ری ئاماده‌یی ته‌واوی هه‌یه‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی، به‌ واتای زۆر که‌سی دۆستی کورد که‌ ده‌ڵین کوردستان ده‌وڵه‌تێکی سه‌ربه‌خۆیه‌ به‌ڵام ڕانه‌گه‌یاندراو،
که‌وابێت با له‌ بیری کۆکردنه‌وه‌ی پشتیوانی نێۆنه‌ته‌وه‌یی بین، با چی دیکه‌ چاوه‌ڕوانی قه‌وڵ وبه‌ڵێنی ناڕاستی به‌ ناو دۆستان و هاوپه‌یمانانمان نه‌بین، با به‌ هه‌ڕه‌شه‌ی عه‌ره‌بێکی بێده‌سه‌ڵات له‌ به‌غدا هێزه‌کانی کوردستان له‌ ناوچه‌ کورد نشینه‌کان نه‌کشێنه‌وه‌،
*ئاڵای ئازادی ـ تائێستا كوردو هێزه‌كانى يه‌ك گوتارى سياسيي يه‌كگرتوويان نييه‌، سه‌ربارى ئه‌و هه‌موو ياريپێكردنه‌ به‌گه‌لى كورد، ئێوه‌ له‌وباره‌يه‌وه‌ چى ده‌ڵێن؟
عارف باوه‌جانی وڵام: من ته‌نیا ئه‌وه‌ ده‌ڵێن که‌ ئه‌و پلانه‌ی له‌ مانگی 7ی ئه‌م ساڵ دا به‌ سه‌ر گه‌لی کورد له‌ کۆبوونه‌وه‌ی نهێنی و داخراوی په‌رله‌مانی ئێراقدا به‌ڕێوه‌ چووه‌، باشترین به‌ڵگه‌یه‌ که‌ کورد وه‌خه‌به‌ر بێته‌وه‌ وچی دیکه‌ بڕوای به‌ غه‌یری خۆی نه‌بێت، له‌ پێناو مافه‌ڕواکانی گه‌له‌که‌یدا گوتاری سیاسیان بکه‌ن به‌ یه‌ک، هێزیکی پوخته‌و پۆشته‌ی کوردستانی دوور له‌ حیزبایه‌تی دروست بکه‌ن، کادیری لێهاتووی نیزامی وسیاسی له‌ وڵاتانی ده‌ره‌وه‌ بۆ ئیداره‌کردنی کوردستان زیاتر باربێنن، فڕۆکه‌وان و دیپلوماتی لێهاتووی کوردستانی دروست بکه‌ن، تکایه‌ چی دیکه‌ خه‌ریکی ئاوه‌دان کردنه‌وه‌ی به‌غدادی عروبه‌ نه‌بن، بێن هه‌ولێرو سلێمانی ودهۆک و که‌رکوک بکه‌ن به‌ ناوه‌ندی سیاسه‌ت وبڕیاردانی کوردستان.
*ئاڵای ئازادی ـ ئێوه‌ وه‌ك پارتى سه‌ربه‌ستى كوردستان، په‌يوه‌نديتان له‌گه‌ڵ هێزه‌ كوردييه‌كان چۆنه‌؟و چۆنيش ده‌رِواننه‌ خه‌باتى هه‌ردوو پژاك و په‌كه‌كه‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: ئێمه‌ پێوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ هیچ لایه‌نێکی کوردستانی خراب نییه‌، له‌گه‌ڵ زۆربه‌یان پێوه‌ندی باشمان هه‌یه‌، خه‌ریکی باشتر کردنی پێوه‌ندین له‌گه‌ڵ ئه‌و لایه‌نانه‌ی دیکه‌ که‌ تا ئیستا نه‌مانتوانیوه‌ وه‌ک پێویست لێیان نزیک بیننه‌وه‌، له‌گه‌ڵ پژاک و پێکاکاش هیچ کێشه‌یه‌کمان نییه‌، له‌گه‌ڵ پێ کاکا هێشتا هیچ دیدار و چاوپێکه‌وتنێکمان نه‌بووه‌، به‌ڵام له‌گه‌ڵ پژاک هه‌واڵ پرسینه‌وه‌یه‌کی دۆستانه‌مان هه‌یه‌،‌ هه‌روه‌ک له‌گه‌ڵ حیزبه‌کانی دیکه‌ هه‌مانه‌، دیاره‌ هه‌ر لایه‌نێک بۆ خۆی بڕیار ده‌دا بۆ شێوه‌ی خه‌بات کردنی، ئێمه‌ ڕێز له‌ سیاسه‌ت و خه‌باتی ئه‌و 2 لایه‌نه‌‌ و هه‌ر لایه‌نێکی دیکه‌ ده‌گرین، به‌ڵام تکامان ئه‌وه‌یه‌ که‌ با هه‌وڵ بده‌ین له‌ خه‌بات و سیاسه‌ت کردنماندا کورد به‌ گه‌لێکی ئاشتی خواز و دیمۆکرات پێشانی جیهان بده‌ین. له‌ پێناو به‌رژه‌وه‌ندی نیشتمانه‌که‌مان هیندێک شێوه‌ خه‌بات هه‌یه‌ که‌ دوژمن ناچارمان ده‌کات و زۆریش پێویسته‌ بۆ شکستی دوژمن به‌ کاریان بێنین به‌ڵام با ئێمه‌ی کور ئه‌وه‌ نه‌یکه‌ین، هه‌وڵ بده‌ین به‌ خه‌باتی زیاتری دیپلوماتی سه‌ره‌نجی جیهان بۆ لای خۆمان ڕاکێشین.
*ئاڵای ئازادی ـ پارتى سه‌ربه‌ستى كوردستان خاوه‌نى چه‌ند چه‌كداره‌و بنكه‌و باره‌گاى له‌كوێيه‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان، له‌م سه‌رده‌مه‌دا وه‌ک پارتێکی سیاسی دیپلوماتی کار ده‌کات نه‌ک هێزی چه‌کدار، له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی ئێمه‌ خاوه‌نی یه‌ک چه‌کیش نین، ئێمه‌ ته‌نیا له‌ شۆێنێک ئێمه‌ چه‌ک هه‌ڵ ده‌گرین که‌ گیانمان له‌ مه‌ترسیدا بێت، ده‌نا ئێمه‌ له‌و بڕوا نین سیاسه‌ت به‌ چه‌که‌وه‌ بکه‌ین، دیاره‌ خه‌باتی چه‌کداری سه‌رده‌می خۆی زۆر پیرۆز و به‌ جێ بووه‌، به‌ڵام به‌ بۆچوونی ئێمه‌ له‌ سه‌رده‌مه‌ زه‌ره‌ری له‌ قازانجی زۆرتره‌، باره‌گای ئێمه‌ له‌ ئوروپایه، به‌ داخه‌وه‌ ئه‌وه‌3 ساڵه‌ چاوه‌ڕیین هێشتا له‌باشوری کوردستان موڵه‌تی کردنه‌وه‌ی نووسینگه‌یه‌کیشمان پێ نه‌دراوه‌. زۆر جارانیش گلێیمان لێکراوه‌ که‌ حیزب چۆن ده‌بێت له‌ ئوروپاوه‌ باره‌گای هه‌بێت و له‌ باشوری کوردستان نه‌یبێت، ئیتر ئه‌و به‌رێزانه‌ بێخه‌به‌رن له‌وه‌ی که‌ ئه‌وه‌ دڵخوازی ئێمه‌ نییه‌، به‌شکو ڕێگامان پێ نه‌دراوه‌. به‌س ئه‌وه‌ی جێگای خۆشحاڵییه‌ که‌ پێوه‌ندی زۆر باشمان له‌گه‌ڵ ناوخۆی وڵات هه‌یه‌، ڕۆژانه‌ ڕێکخستنه‌کانمان به‌ره‌و زیادبوون ده‌ڕۆن، له‌ زۆربه‌ی شارو ناوچه‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان وهاوبیر وڕێکخستنی نهێنیمان هه‌یه‌.
*ئاڵای ئازادی ـ سه‌ركردايه‌تى سياسيي له‌هه‌رێمى كوردستان زۆر نه‌رمى ده‌نوێنن له‌كاتى هه‌ر گرژى و ئاڵۆزييه‌كدا، به‌لآم عه‌ره‌ب و توركمان به‌پێچه‌وانه‌وه‌، چۆن ده‌رِواننه‌ ئه‌و هه‌ڵوێستانه‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: به‌ داخه‌وه‌ ئه‌و نه‌رمی ئێمه‌ وای کردوه‌ که‌ دوژمنانمان زۆر به‌ ئاسانی زه‌ربه‌مان لێبده‌ن، به‌و شێوه‌یه‌ هه‌میشه‌ کاتمان به‌ نه‌یارانمان داوه‌ که‌ خۆیان باش له‌ بواری سیاسی و نیزامییه‌وه‌ ئاماده‌و موسه‌له‌ح بکه‌ن، دوایش ده‌سته‌ پاچه‌ ده‌بین و ده‌ره‌قه‌تیشیان نایه‌یین، نموونه‌ی هاتنه‌ سه‌رکاری ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران و قه‌وڵ و به‌ڵێنییه‌کانی خومه‌ینی ڕێبه‌ری ئه‌و کاتی کۆماری ئیسلامی، که‌ وه‌ک ئه‌ستێره‌ی گه‌ڵاوێژ به‌ ئاسمانه‌وه‌ دیار بوون که‌ ئه‌م به‌ڵێنیانه‌ ڕاست نابن، که‌ چی کورد له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان به‌ خۆش بڕوایی مانه‌وه‌ تا ئێران دار وبه‌ردی کرده‌ پاسدار و به‌ سیج بۆ گیانی گه‌له‌که‌مان، له‌ باشوری کوردستانیش له‌ ساڵی 2003 ئه‌و هه‌له‌ مه‌زنه‌مان ده‌ست که‌وت، هه‌ر ماینه‌وه‌ تا له‌به‌غداوه‌ دۆست و هاوپه‌یمانه‌کانمان سه‌ربه‌خۆ مان بکه‌ن، که‌ چی دیتمان هیندێک خۆیان گرته‌وه‌ چه‌ند ده‌ره‌جه‌ له‌ سه‌دام زیاتر به‌ دژی کورد چوونه‌ سه‌ره‌وه‌، پلانی ئه‌مان زۆر له‌وه‌ی سه‌دام خرابتره‌، سه‌دام به‌ دوژمنایه‌تی ئاشکرا ده‌یکرد، ئه‌مان ده‌یاننه‌وێ پلانه‌کانیان بکه‌ن به‌ ماده‌ی یاسایی و له‌و پێوه‌ندییه‌شدا کورد مه‌جاڵی نامێنێ له‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان هاوارێک بکات، که‌ چی سیاسه‌توانانی باشوری کوردستان هه‌ر به‌ نه‌رمی ده‌جوڵێنه‌وه‌ و ئه‌وانیش زیاتر توند ده‌بنه‌وه‌، مه‌به‌ستی من ئه‌وه‌ نییه‌ که‌ خوای نه‌خواسته‌ کورده‌کانی باشور ده‌ست بده‌نه‌ کاری توند و تیژی، مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌ که‌ نه‌رمی سیاسه‌ت کردن له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و پلانانه‌ زه‌ربه‌ی گه‌وره‌ ترمان لێ ده‌دا.

*ئاڵای ئازادی ـ ئێوه‌ له‌پارتى سه‌ربه‌ستى چۆن ده‌رِواننه‌ ئاينده‌ى كه‌ركوك، ئايا ده‌گه‌رِێته‌وه‌ سه‌ر هه‌رێمى كورستان يان وه‌ك هه‌رێمێكى سه‌ربه‌خۆ كه‌ ئه‌مه‌يان داوايه‌كى توركمانه‌كانه‌، ده‌مێنێته‌وه‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: ئاینده‌ی که‌رکوک په‌یوسته‌ به‌ ئاینده‌ی پارته‌ سیاسییه‌کانی باشوری کوردستان، ئه‌گه‌ر ئه‌وان به‌ جدی داواکاری که‌رکوک بن و هه‌موویان له‌ سه‌ر مه‌سه‌له‌ی که‌رکوک یه‌ک قسه‌بن، ئه‌وه‌ به‌ دڵنیاییه‌وه‌ که‌رکوک ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ باوه‌شی نیشتمانی دایک، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ناته‌با بین و هه‌ر یه‌که‌ و به‌ جییا له‌ سه‌ری بدۆێن زۆر به‌ ئاسانی ده‌یدۆڕێنین، یه‌کێک له‌ هه‌ڵه‌ی گه‌وره‌مان له‌ ئاست که‌رکوک ئه‌وه‌یه‌ که‌ ماڵی خۆمان خستووه‌ته‌ نێۆ ماده‌یه‌که‌وه‌ که‌ ئایا بۆمان ده‌بێته‌وه‌ یانابێته‌وه‌، هیچ کات دوای ڕوخانی به‌عس پێویستی به‌وه‌ نه‌ده‌کرد که‌ قبوڵ بکه‌ین که‌رکوک بخرێته‌ نێۆ ماده‌وه‌، چون ئه‌و به‌ ناو نه‌یارانی سه‌دام کاتێک له‌ تاراوگه‌ بوون باش ده‌یاننزانی کێشه‌ی کورد و ڕێنه‌که‌وتنی له‌گه‌ڵ سه‌دام به‌شی زۆری که‌رکوکه‌، ئیتر بۆ ده‌بێت ئه‌وانیش له‌ خۆمان بکه‌ینه‌وه‌ به‌ سه‌دام، من کاتێک باسی که‌رکوک م لێده‌پرسن یه‌کسه‌ر ئورومیه‌م دێته‌وه‌ یاد، که‌ به‌ داخه‌وه‌ کورده‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان حه‌تا له‌ گۆشه‌یه‌کی ڕادێۆ ڕۆژنامه‌کانی خۆشیان باسی لیوه‌ ناکه‌ن، ده‌ڵێن جاری با باسی ئورومییه‌ نه‌که‌ین، منیش ده‌زان ئه‌و جاره‌ی ئه‌وان وامان لیده‌کات، کاتێک گه‌ڕاینه‌وه‌ ڕۆژهه‌ڵات ده‌بینین دار به‌ردیشیان لێ دوور خستوینه‌ته‌وه‌،
*ئاڵای ئازادی ـ په‌كه‌كه‌ رايگه‌ياند "ئه‌گه‌ر باشووريش ته‌نازول بكات له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ى كه‌ركوك ئه‌وا ئێمه‌ نايكه‌ن، له‌به‌رئه‌وه‌ى كه‌ركوك دڵى هه‌رچوار پارچه‌ى كوردستانه‌"، ئه‌م قسه‌يه‌ لێكدانه‌وه‌ى زۆرى بۆكرا، ئێوه‌ له‌و رووه‌ چى ده‌ڵێن؟
عارف باوه‌جانی وڵام: من پێم وایه‌ ئێمه‌ ده‌بێت ڕێز له‌ خه‌باتی هه‌ر پارت و لایه‌نێکی به‌شه‌ داگیرکراوه‌کانی کوردستان بگرین، ئێمه‌ پێمان وایه‌ پارتی هه‌ر به‌شێکی کوردستان باشتر وایه‌ پێشنیار بدات بۆ باشتر بوونی کێشه‌ی به‌شی دیکه‌، نه‌ک ڕاسته‌و خۆ ده‌ست بخاته‌ نێۆ کارو باریان، من ئه‌وه‌ی پێکاکا به‌ دڵسۆزی ده‌زانم به‌ رامبه‌ر به‌ که‌رکوک، به‌ڵام باشتر وایه‌ که‌ ئه‌و حیزبانه‌ی که‌ ده‌نگی موتمانه‌ی خه‌ڵکیان له‌و به‌شه‌ به‌ ده‌ست هێناوه‌ با ئه‌وان کاری له‌ سه‌ر بکه‌ن، ئه‌گه‌ر که‌م و کوریشیان هه‌بێت ئه‌وه‌ به‌ دڵنیاییه‌وه‌ خه‌ڵک ئه‌و موتمانه‌یان پێ ناداته‌وه‌، له‌و بڕواش نیم هه‌رگیز سه‌رکردایه‌تی کورد ده‌ست به‌رداری که‌رکوک بێت، له‌ ڕوانگه‌ی یاسای نێۆنه‌ته‌وه‌ییشه‌وه‌‌ بۆی بچین ده‌بێت‌ کورده‌کانی باشور بۆ ئه‌و کاره‌ به‌رچاوبن، به‌ بۆچوونی من ئێمه‌ وه‌ک کوردی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان ده‌بێت وه‌ک هێزی پشتیوان خۆمان ئاماده‌ بکه‌ین.
*ئاڵای ئازادی ـ له‌نێو حزبه‌كانى رۆژهه‌لآتدا كێشه‌و دووبه‌ره‌كى هه‌يه‌، ئێوه‌ پێتانوايه‌ خه‌باتكردن بۆ رزگاركردنى به‌شێكى تر له‌خاكى كوردستان به‌و شێوه‌يه‌ ده‌كرێت؟
عارف باوه‌جانی وڵام: به‌ڵی به‌ داخه‌وه‌ ئه‌وه‌ی که‌ باستان کرد هه‌یه‌، ته‌زاد و ناکۆکیش هه‌رگیز خزمه‌ت به‌ هیچ ئامانجێکی خه‌ڵکی کوردستان له‌ هیچ به‌شیک ناگه‌یه‌نێت، که‌وابێت با له‌ خۆمان بپرسین و بڵێین ئه‌وه‌نده‌ی به‌ ناکۆکی و دژایه‌تی یه‌کتره‌وه‌ خه‌ریکین، با بۆ ماوه‌ی یه‌کساڵێش ته‌بایی و لێک نزیک بوونه‌وه‌ تاقی که‌ینه‌وه‌ با بزانین چه‌نده‌ به‌ سود و ئاکامی چی به‌ شۆێندا دێت. به‌ڵام به‌ هه‌زاران جار ئه‌زموونی ناکۆکی و شه‌ڕی ناوخۆیمان دیوه‌، که‌ چه‌نده‌ زه‌ربه‌ی له‌ گشت بوارێکه‌وه‌ لیداوین.
*ئاڵای ئازادی ـ چه‌ند رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر ژماره‌يه‌ك له‌خه‌ڵكى كوردستانى رۆژهه‌لآت به‌ياننامه‌يه‌كيان بلآوكرده‌وه‌ له‌سه‌ر پێشێلكردنى مافه‌كانى مرۆڤ له‌رۆژهه‌لآتى كوردستان له‌لايه‌ن ده‌سه‌لآتدارانى كۆمارى ئيسلامى ئێرانه‌وه‌و تێيدا داواى يه‌كگرتنه‌وه‌ى به‌په‌له‌ى هێزه‌ كوردييه‌كان ده‌كات، ئێوه‌ چى ده‌ڵێن له‌وباره‌يه‌وه‌؟
عارف باوه‌جانی وڵام: ئێمه‌ش وه‌ک پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستان هه‌ر به‌ به‌یاننامه‌ی تایبه‌تی وڵامی ئه‌و به‌یاننامه‌ی کۆمه‌ڵێک دڵسۆزی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستانمان دایه‌وه‌، پێم وا بێت ئێمه‌ دووه‌مین لایه‌نی کوردی بووین که‌ خێرا پێشوازیمان له‌و داوای خه‌ڵک کرد، به‌ خۆشییه‌وه‌ دیتمان چه‌ندین حیزبی دیکه‌ش به‌ ده‌م ئه‌و بانگه‌وازه‌وه‌ هاتن،
*ئاڵای ئازادی ـ ماوه‌ى چه‌ند رۆژێكيش له‌مه‌وبه‌ر ژماره‌يه‌ك له‌دۆستانى حزبه‌كانى كوردستانى رۆژهه‌لآت، هه‌وڵياندا باڵه‌كانى كۆمه‌ڵه‌ له‌يه‌ك نزيك بكه‌نه‌وه‌، به‌لآم به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان هه‌وڵه‌كان بێئاكام بوون، ئێوه‌ له‌و نێوه‌دا هيچ رۆڵێكتان گێرِا؟
عارف باوه‌جانی وڵام: من له‌و باره‌وه‌ زۆر ئاگادار نیم، به‌ڵام منیش ده‌ڵیم خۆزگه‌ ئه‌و چه‌ند کۆمه‌ڵه‌ که‌ هه‌یه‌ هه‌موویان ببنه‌وه‌ به‌ یه‌ک پارتی یه‌کگرتووی نه‌ته‌وه‌یی، باوی به‌ شۆێن که‌وتنی بیرۆکه‌ی کۆمۆنیستی ئیرانی و جیهانی نه‌ماوه‌، با هه‌موومان له‌ بیری ڕزگارکردنی خاک و زێدی خۆمان بین،

*به‌كورتى عارف باوه‌جانى كێيه‌ .
وڵام : به‌كورتى : عارف باوه‌جانى له‌ ساڵى 1973 له‌ ناوچه‌ى باوه‌جانى سه‌ر به‌ پارێزگاى كرماشان له‌دايك بووه‌، له‌ ساڵی 1979 له‌گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌که‌ی ئاواره‌ی ئێراق بووه‌، له‌ ساڵه‌کانی 1988 تا 1991 وه‌ک پێشمه‌رگه‌ ده‌چێته‌ ڕیزی حیزبی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران، له‌ساڵی 1997 له‌ رِێگاى كۆميسارياى به‌رزى په‌نابه‌رانه‌وه‌ وه‌ك په‌نابه‌ر له‌ ولآتى نه‌رويج نيشته‌جێ بووه‌. ماوه‌ى چه‌ند ساڵێك له‌گه‌ڵ حيزبي سۆسيال چه‌پي نه‌رويج كاري كردوه، له‌ لیستی ئه‌و حیزبه‌دا وه‌ک ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی شاره‌وانی شاری ئۆسڵۆ هه‌ڵبژێردراوه‌، له‌ماوه‌ی نزیک به‌ 11 ساڵ ته‌مه‌نی ئاواره‌یی له‌ وڵات نۆرویژ به‌رده‌وام خزمه‌تی به‌ خه‌ڵکه‌که‌ی کردوه‌، یه‌کێک له‌کاره‌ به‌رچاوه‌کانی خزمه‌تی به‌رده‌وام به‌ په‌نابه‌رانی کورد بووه‌، ناسراوی وتێکه‌ڵاوێکی زۆری له‌ نێۆ په‌رله‌مانتاران و سیاسه‌ت زانانی وڵاتی نۆرویژ و وڵاتانی ئوروپای و ئه‌مریکایی په‌یدا کردوه‌، له‌چه‌ندین شۆێنی گرنگی نۆرویژدا نه‌خشی به‌رچاوی بۆ ناساندنی کێشه‌کانی کوردستان هه‌بووه. ناوبراو دامه‌زرێنه‌ی پارتی سه‌ربه‌ستیی کوردستانه‌و ئێستاش سه‌رۆكى ئه‌م پارته‌یه‌، ‌كه‌ ماوه‌ى دوو ساڵ و نیوه‌ دامه‌زراوه‌.

سوپاس بۆ به‌ڕیزتان و ڕۆژنامه‌ی ئاڵای ئازادی.

نامه‌ بۆ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی کانادا

Bill Siksay ئه‌ندام پارله‌مانی کانه‌دا

به‌رێز دیوید ئمرسن

به‌رێز ئمرسن وه‌زیری ده‌ره‌وی کانه‌دا،

ئه‌م نامه‌یه‌ له‌ سه‌ر ره‌وشی زیندانیانی سیاسی کورد له‌ ئێران ده‌نوسم.

ئاگادار کرام له‌ کۆتایی مانگی ئاگۆست ده‌وری 200 زیندانی سیاسی کورد له‌ زیندانه‌کانی ئیران به‌د‌ژی ئه‌شکه‌نجه‌ وله‌ سێداره‌دان مانیان له‌ خواردن گه‌رتووه‌.

بارودۆخی ته‌ندروستی مانگرتووان جێگای نیگه‌رانی زۆره‌ و ئه‌وه‌ له‌ کاتێک دایه‌ که‌ ئه‌م دژ کرده‌وه‌یه‌ بۆ مانگی دووهه‌م درێژه‌ی هه‌یه‌.

ده‌گه‌ڵ رێزم ده‌مه‌وێ ئاگادار به‌م، ئایا ده‌وڵه‌تی کانه‌دا زانیاڕییکی له‌ مه‌ڕ ئه‌م بارودۆخه‌ له‌ لایان ده‌وڵه‌تی ئێران به‌ ده‌ست هێناوه‌؟ ئایا کانه‌دا ده‌یه‌وه‌ به‌شداری ئه‌م چالاکیه‌‌ ئینسانیانه‌ی رێکخراه‌کانی نێونه‌ته‌وه‌ی بێت بۆ ده‌ست راگه‌یشتن به‌و زیندانیانه‌ و‌ ئاگاداربوون له‌ بارودۆخیان؟ ‌

سپاس بو سه‌رنجدان به‌و بابه‌ته‌ گرینگ و به‌په‌له‌یه‌.چاوه‌ڕوانی زووترین وه‌ڵامم.

به‌ سپاسه‌وه‌
Bill Siksay
ئه‌ندام پاڕڵمانی کانه‌دا

ده‌قی نامه‌که‌ به‌ ئینگلیسی :

بۆ سه‌رجه‌م کارمه‌ندانی ته‌ندروستی له‌ وڵاتانی ئه‌وروپا

نیاز محه‌مه‌د جوجه‌

بۆ/ سه‌رجه‌م کارمه‌ندانی ته‌ندروستی له‌ وڵاتانی ئه‌وروپا
بابه‌ت/ دروستکردنی سه‌ندیکای کارمه‌ندانی ته‌ندروستی

خوشک و برایانی خۆشه‌ویست کارمه‌ندانی ته‌ندروستی له‌ وڵاتی سوید. به‌ پێویستی ده‌زانین هه‌موو لایه‌ک بانگهێشت بکه‌ین و ئاگادار بکه‌ینه‌وه‌ که‌ له‌ داهاتوێکی نزیک . سه‌ندیکایی کارمه‌ندانی ته‌ندروستی لقی ئه‌ورووپا له‌ دایک بونی خۆیی وه‌ک رێکخراوێکی سه‌ربه‌خۆ راده‌گه‌یه‌نێ و له‌ هه‌موو وڵاتانی ئه‌وروپا کۆمیته‌کان دروست ده‌کات ، بۆیه‌ داوامان له‌ سه‌رجه‌م کارمه‌ندانی ته‌ندروستی ئه‌وه‌یه‌ به‌ هه‌موو به‌شه‌کانیه‌وه‌، به‌شداری بکه‌ن ناوی خۆتان تۆمار بکه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی له‌ رێگای سه‌ندیکایی کارمه‌ندانی ته‌ندروستی خزمه‌ت به‌ کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستان له‌ ناوه‌وه‌ و جالیه‌ی کورد له‌ هه‌نده‌ران بگه‌یه‌نین . جا داوامان له‌ سه‌رجه‌م کارمه‌ندانی ته‌ندروستی ئه‌وه‌یه‌ په‌یوه‌ندیمان پێوه‌ بکه‌ن .

له‌گه‌ڵ رێزی براتان
نیاز محه‌مه‌د جوجه‌
ژماره‌ی ته‌له‌فۆن
0046707365885 مۆبایل
004613261023 ماڵ
niazjuja@hotmail.com
10/10/2008 لینشۆپینگ/سوید

ده‌رباره‌ی تیرۆرکردنی رۆژنامەنووس-دیار عباس

گروپی ڕۆژنامەنوسانی کوردستان 1

بۆ"ڕای گشتی.
بۆ"سەرۆکی هەرێم.
بۆ"حکومەتی هەرێم.
بۆ"باڵوێزی وڵاتانی ئەمریکا و بریتانیاو فەرنسا لەعیراق
بۆ"گشت ڕێکخراوەمرۆییەکان.

لاتان ئاشکرایە لەدوای شەهیدبوونی ڕۆژنامەنوس سۆران مامەحمەلەشاری کەرکوک و لەگەڕەکێکی ئارامدا دوبارە دەستی رەشی تیرۆر رۆژنامەنوسێکی دیکەى ئەو شارەی شەهید دەکات. بەڕێزان نوسەرو رۆژنامەنووسان و مافەپەروەران و کەسایەتیە دڵسۆزەکانی کوردستانی پیرۆز، دیارە دوا بەدوای تیرۆری شەهیدی رۆژنامەنووس سۆرانی مامە حەمەوەو هەرەشە بەردەوامەکانی قەڵە بوێرەکانی کوردستان، تیرۆری کردنی رۆژنامە نووسی (دیار عباس) بەشێوەیەکی زۆر درندانە زەنگێکی مەترسێداری ترە بۆ قڕکردن و لەناوبردن و کپ کردنی دەنگ و ڕاکانە لەکوردستان و رەوشێکە دیکتاتۆرێت لە کوردستاندا دەچەسپێنێت.
بەرێزان لێرەدا وەکو گروپی رۆژنامەنوسانی بێسنوری کوردستان وێرای بەتوندی ئیدانەى تیرۆرکردنی شەهیدی رۆژنامەنووس (دیار عباس) دەکەین، داوا لەسەرجەم رێکخراوەکانی رۆژنامەنوسانی نێودەوڵەتی و کۆمیتەکانی بەرگڕی لەرۆژنامەنووس و نوسەران و رێکخراوە مەدەنیی ومافەکانی مرۆڤ و هەروەها باڵیوزی وڵاتانی ئەورپا لەکوردستان و یۆنامی UNو بەرێز خاتوو فەلەکناس ئەندامی پەرلەمانی ئەورپا دەکەین کەفشاری جدی بەخەنەگەڕ بۆ چەسپاندنی ئازادی رادەربرین لەکوردستان و دەستی رەشی تیرۆری رۆژنامەنوسانی کوردستان ڕیسواو مەحکوم بکەن و ئەو دەستانەش دەست نیشان بکەن کەلەپشت تیرۆرو هەرەشەکردنی رۆژنامەنوسانی کوردستانن و دەیانەویت کوردستان بەرەو تاکڕەویی و دیکاتۆری بەرن.
ئێمەوەکو گروپی ڕۆژنامەنوسانی بآ سنوری کوردستان سەرەڕای ئەوەی زۆر بەتوندی پەلامارەتیرۆریستیەترسنۆکانەیەریسوا دەکەین هەروەها بێدەنگ بوونی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم زۆر بەتوندی شەرمەزار دەکەین ڕایدەگەیەنین.

گروپی ڕۆژنامەنوسانی کوردستان
11/10/2008

له‌ ‌ڤانکۆڤه‌ری کانه‌دا کۆبوونه‌وه‌یک بۆ پشتگیری له‌ مانگرتنی زیندانیانی سیاسی و مه‌ده‌نی کورد به‌ رێوه‌ چوو

رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان

له‌ ‌ڤانکۆڤه‌ری کانه‌دا کۆبوونه‌وه‌یک به‌ نیۆی ( شه‌وێک ده‌گه‌ل مافی مرۆڤی کورد ) بۆ پشتگیری له‌ مانگرتنی زیندانیانی سیاسی و مه‌ده‌نی کورد به‌ رێوه‌ چوو.

رێکخراوه‌کانی کۆمه‌لگای نێونه‌ته‌وه‌ی بۆ ئاشتی و مافی مرۆڤ ( ( ISPHR و رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان ( ( RMMK له‌ ڤانکۆڤه‌ری کا‌نه‌دا کۆبوونه‌ویکیان به‌ نێوی ( شه‌وه‌یک ده‌گه‌ل مافی مرۆڤی کورد ) له‌ شه‌وی شه‌ممه‌‌ 4/10/2008 بۆ پشتیوانی و پشتگیری له‌ خه‌بات و خۆراگری و مانگرتنی زیندانیانی سیاسی و مه‌ده‌نی له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان له‌ سه‌عات 7 تا 10 شه‌و پێک هێنا.

ئه‌م که‌سانی خواره‌وه‌ به‌ زمانی ئینگلیسی بۆ پاڵپشتی له‌ مافی ره‌وای کورد به‌ گشتی و دیلکراوانی سیاسی و مه‌ده‌نی به‌تایبه‌تی پێشکه‌ش کرد و داوایان له‌ کۆمه‌لگای نێونه‌ته‌وه‌ی و ده‌وڵه‌تی کانه‌دا کرد زه‌خت بخه‌نه‌ سه‌ررژیمی ئیران بۆ رێزگرتن له‌ بنه‌ماکانی ئینسانی و جیبه‌جی کردنی ماف و داخوازه‌ڕه‌واکانی مانگرتووان.

1.Lynn Foster ئه‌ندامی ده‌سته‌ی به‌رێوه‌به‌ری رێکخراوی ISPHR

2.محه‌مه‌د خاده‌میانی ئه‌ندامی ده‌سته‌ی به‌رێوه‌به‌ری رێکخراوی ISPHR

3.Adriane Carr جێگری حیزبی سه‌بزی کانه‌دا

4.په‌یامی Bill Siksay ئه‌ندامی حیزبی دیموکراتی نوێ NDP

5.Shaun Tykoff پرۆفسۆری زانستی سیاسی و مامۆستای زانکۆ

6.Reg Argue به‌رپه‌رسی رادیۆ و چالاکڤانی مافی مرۆڤ

7.Gorge Ho چالاکڤانی مافی مرۆڤ

8.دکتۆر سه‌ران ئازه‌ر به‌رپه‌رسی رێکخراوی ISPHR

له‌ کوتایی ئه‌م کۆبوونه‌وه‌یدا، ئاماده‌بووان نامه‌یه‌ک که‌ بۆ ئه‌م بۆنه‌ ئاماده‌ کرابوو ئیمزایان کرد و له‌ سه‌عاتی 10ی شه‌و کوتایی پێهات.

رێکخراوی کۆمه‌لگای نێونه‌ته‌وه‌یی بۆ ئاشتی و مافی مرۆڤ

رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان

بیانه ی شماره (2) اتحادیه دمکراتیک دانشجویان کورد در خصوص اعتصاب غذای زندانیان سیاسی و مدنی کرد

منبع خبر :

kurdishstudents.net 10/12/2008

متن خبر :

"دوستان عزیز آنرا که خوابیده باشد می توان بیدار کرد ولی کسی را که تظاهر به خوابیدن کرده است هرگز!" 45 روز از اعتصاب غذای زندانیان سیاسی و مدنی کرد گذشت ، زندانیانی که با اتحاذ شیوه ی مدنی و متعارف اعتصاب غذا و اعلام مطالبات منطقی و قانونی دوباره بر حقوق حقه ی خود به عنوان زندانی سیاسی تاکید داشته و دارند. زندانیانی که برخی از آنها با شیوه های دادرسی غیر قانونی که خود مغایر و گاه متضاد با قانون اساسی است که داعیه دفاع از آن و اجرای آن از اقوال همیشگی دولتمردان است، محاکمه گشته اند. زندانیانی که برخی از آنها همچون یاسر گلی اولین دبیر اتحادیه دمکراتیک دانشجویان کورد"، با وجود آنکه امروز هجدهم مهر ماه سالگرد بازداشت ایشان است بلاتکلیف و برخی نیز هنوز تفهیم اتهام نشده اند و برخی دیگر از آنها در زیر عناوین اتهاماتی آشنا به گوش همه از قبیل اقدام علیه امنیت ملی، تشویش اذهان عمومی، نشر اکاذیب و ... متهم عنوان شده و طی یک روند به اصطلاح محاکمه با احکامی سنگین مجازات شده اند، مبنای صدوراین احکام نیز به قول مسئولین اعترافات واقرارهایی از سوی خود متهمان برده که شیوه ی کسب این اعترافات نیز مبهم می باشد! اعتصابات غذای زندانیان سیاسی و مدنی کورد نیز مشمول همان مظلومیت همیشگی ملت کورد در ایران بوده است، عدم پوشش خبری در رسانه ها و مطبوعات داخلی و کم کاری و اهمال فعالین مدنی، طیف های احزاب سیاسی داخلی و فعالین حقوق بشر سراسری در حمایت از این حرکات زندانیان سیاسی و مدنی کرد گواه محکم این ادعاست و چه بسا که بسیاری نیزبا ترویج و باز تولید این اندیشه معمول که این زندانیان تجزیه طلبانی بیش نیستند که عذر بدتر از گناه برای خود می تراشند. برادران، خواهران،معلمان،دانشجویان، پدران و مادران و به طور کلی دوستان ما همه در سخت ترین شرایط به سر می برد ند و علیرغم پوشش خبری و انعکاس گسترده اخبار این اعتصاب هنوز هیچ عکس العملی قابل توجهی از سوی مسئولان از این قضیه مشاهده نشده است شاید اگر از نفوذ رسانه ها ی مختلف بگذریم که اخبار و وقایع را کمترین مدت در سراسر جهان انعکاس می دهند 45 روز زمان کمی برای رساندن و رسیدن اخبار این اعتصاب به گوش مسئولین و دولتمردان باشد. دوستان عزیز آنرا که خوابیده باشد می توان بیدار کرد ولی کسی را که تظاهر به خوابیدن کرده است هرگز! و اکنون ما ضمن اعلام دوباره پشتیبانی و همراهی همیشگی مان با شما و خواست هایتان با بررسی تمام جوانب و شرایط مذکور و عدم وجود عکس العمل قابل توجهی از سوی مسئولان، از شما حمایت کرده و همچنین از اینکه که به خاطر حفظ سلامتی خود که لازمه ی ادامه مبارزه در راه آرمان های والای انسانی تان و نیز به خاطر آرامش خاطر خانواده خود و دوستانتان که همیشه همراه و همگام شما بوده اند، در تصمیم خود مبنی بر ادامه ی اعتصاب تجدید نظرموقت کرده اید ضمن تاکید بر ادامه مبارزه تا رسیدن به خواسته هایتان این حرکت شما را ستایش کرده چرا که شما خالق برگ دیگری از مبارزات حق طلبانه در تارخ هستید که هیچگاه فراموش نمی شود و همانطور که در بیانیه خود آورده اید ما محکوم به پیروزی هستیم و بدانید که پیروز خواهیم شد و براستی آنکه باید آگاه می شد و می دانست زمان کافی برای آگاهی یافتن داشته است!!! اما با کمال تأسف در بیرون از فضای زندان نیز سرکوب و تهدید و باز داشت فعالین در جریان است. این بار نیز " نگین شیخ الاسلامی"از فعالین زن کورد توسط نیروهای امنیتی بازداشت گردید. ادامه این روند سبب افزایش انگرانی از گسترش موج سرکوب و فضای امنیتی حاکم بر کوردستان گردیده است. اتحادیه دمکراتیک دانشجویان کورد همانگونه که در بیانیه ی پیشین خود اعلام داشت، ضمن تذکر مجدد عواقب و پیامدهای منفی این سکوت در قبال اعتصاب غذای زندانیان سیاسی و مدنی کورد به مسئولین و دولتمردان بر حمایت و پشتیبانی مجدد و همیشگی خود از زندانیان کورد ومطالبات آنها تأکید می نماید. مهر 1387

مسعود کردپور به دليل آموزش قانون به سلول انفرادي منتقل شد

مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران در پي برگزاري کلاسهاي مباني حقوق بشر و حقوق ملت در قانون اساسي در طي روزهاي اخير در بند سياسي زندان مهاباد توسط مسعود کردپور روزنامه نگار ، فعال حقوق بشر و معلم بازداشتي ، نامبرده با تهديد مسئولين زندان مواجه و روز گذشته در حضور ريس زندان مهاباد و با حمايت وي توسط چند تن از زندانيان متهم به سرقت مسلحانه مورد حمله و ضرب و شتم قرار گرفت و سپس با دستور ريس زندان روانه بند قرنطينه و سپس سلول انفرادي زندان مذکور گرديد. استفاده از تضاد عقايد و تحريک زندانيان برعليه زندانيان عقيدتي به شکلي سراسري و عرف در زندانها از سوي مسئولين زندانها مورد استفاده قرار ميگيرد . در اين واقعه نيز زندانيان ضارب از سوي مسئولين زندان مورد تشويق و آقاي کردپور که به انجام عمل انساني و اجتماعي خود مبني بر آموزش حقوق و قوانين پرداخته بود تنبيه و به سلول انفرادي زندان منتقل ميگردد. مسعود کردپور ، روزنامه نگار ، معلم و فعال حقوق بشر در تاريخ 18/5/87 توسط نيروهاي امنيتي در شهر بوکان بازداشت و بيش از دوماه است که زندان مهاباد به سر مي برند ، به ايشان اتهام تبليغ عليه نظام تفهيم گرديده است

بلوچستان مظلومترين قرباني در مسلخگاه /دكتر عبدالستار دوشوكي

18 مهر 1387

اين مقاله در دوبخش در روزنامه كيهان لندن چاپ شد. بخش آخرين آن روز پنج شنبه 18 مهرماه 1387 چاپ شد. لندن اكتبر 2008 نويسنده: دكتر عبدالستار دوشوكي قتل و اعدام هاي ضد انساني، قطع دست و پا، حبس و شكنجه و سركوب لگام گسيخته رژيم جمهوري اسلامي در بلوچستان در طي ماه هاي اخير نمايانگر توحش و درنده خوئي رژيمي است كه كشور ما را در طي سي سال از عمر سياه خود به جنگلي نابسامان مبدل ساخته است. جنگلي كه در آن انسان و انسانيت محلي از اعراب ندارند. متاسفانه مردم همه مناطق ايران قرباني منافع مافياي مذهبي هستند اما حقيقتا بلوچستان بيش از هر استان ديگر كشور در اين سوداي آدمكشان و زرپرستان مافياي جمهوري اسلامي مظلومتر واقع شده است. انعكاس پراكنده و نسبتا كم رنگ جنايات رژيم در بلوچستان، در رسانه هاي فارسي زبان درونمرز و برونمرز فقط يكي از دلايل اين مظلوميت مضاعف مي باشد. از آنسوي ديگر تبليغات گسترده، مكرر و "گوبلز وار" رژيم در راستاي نسبت دادن حوادث بلوچستان به معضل قاچاق مواد مخدر و اشرار و غيره، تاثير كذايي خود را حتي در ضمير ناخودآگاه و گاه آگاه بسياري از فعالان حقوق بشري در داخل و خارج از ايران گذاشته است. شايد به همين دليل باشد كه در مقابل قطع دست و پاي بسياري از بلوچهاي بيگناه در زندان زاهدان، و اعدام و شكنجه بيگناهان در سراسر بلوچستان، وجدان اكثريت فعالان حقوق بشري و مبارزان سياسي ايراني آزرده نشد، و يا حداقل اين آزردگي خاطر خويش را ابراز نكردند. اكثر اين فعالان و رسانه هاي ايراني برونمرز و درونمرز، به حق در مورد برادران محمدي ها صداي اعتراض خود را به جهانيان رساندند. بايد پرسيد علت سكوت تبعيض آميز نسبي آنان در مقابل سرنوشت برادران مهرنهاد چيست؟ چه گونه مي شود كه هموطنان حقاء در مقابل دستگيري و حبس يك آيت الله دگرانديش بنام آيت الله بروجردي اعتراض مي كنند، ولي در مقابل اعدام دو مولوي (همرديف آيت الله) بلوچ بنام هاي مولوي عبدالقدوس ملازهي و مولوي محمد يوسف سهرابي، و دستگيري، شكنجه و حبس يك مولانا (از نظر مذهبي همرديف آيت اللعظمي) بلوچ و سني بنام مولانا احمد نارويي معاون دارالعلوم زاهدان سكوت اختيار مي كنند. اگر اين تبعيض در عمل نيست ، پس چيست؟ تخريب مسجد دراويش گنابادي حقاء انعكاس وسيعي داشت، اما تخريب مسجد و مدرسه ديني بلوچها در زابل، انعكاسي چنداني نداشت. چرا؟ متاسفانه تبعيض ارمغان جديد جمهوري اسلامي براي بلوچ و بلوچستان نيست. گويا تبعيض در سرنوشت بلوچها عجين شده است و ريشه اي بس طولاني تر از عمر سي ساله جمهوري اسلامي دارد. ظلم، ستم، تبعيض، بيسوادي، بيكاري، محروميت، فقر و بيماري از جمله كلماتي هستند كه گويا با نام بلوچستان نه تنها مترادف بلكه عجين شده اند. جمهوري به اصطلاح اسلامي آخوندها علاوه بر تشديد ارمغان هاي ناخواسته ذكر شده، سركوب عريان، توهين، زندان، ترور اشخاص، شكنجه و اعدام را نيز به ليست سياه تاريخي اضافه نموده است. بسياري از هموطنان شايد محروميت و عقب ماندگي بلوچستان را امري اجتناب ناپذير و طبيعي پنداشته و آن را نتيجه موقعيت جغرافيايي و تاريخي، و يا بافت اجتماعي و فرهنگي آن بدانند. اين مقاله با استناد به دلايل و اسناد مستدل بر اين تصور القاء شده نادرست، خط بطلان خواهد كشيد. همه آنهايي كه از نزديك بلوچ و بلوچستان را مي شناسند، به خوبي به اين امر واقفند كه محروميت، فقر و عقب ماندگي در بلوچستان نتيجه مستقيم سياست هاي عمدي و تبعيض‌آميز دولت هاي مركزي بوده و است. سياست هايي كه اجراي آنها فقط از طريق لوله تفنگ و يا طناب دار ميسر بوده و است. سياست هايي كه همواره بلوچ ايراني را عقب مانده، بيسواد، تهي دست، بيمار، بيكار، گرسنه و تشنه نگه داشته است. هدف از اين مقاله تشريح و تجزيه و تحليل ابعاد مختلف سياست تبعيض از طريق سركوب عريان توسط رژيم جمهوري اسلامي مي باشد، تا هموطنانم با اوضاع و احوال غم انگيز بلوچستان آشنايي بهتري پيدا كرده و دريابند كه بر هموطنان مظلوم آنان چه مي گزرد. چهار بعد اصلي سياست هاي مبتني بر تبعيض، تعرض و تعصب رژيم مذهبي جمهوري اسلامي را مي توان بطور عمده در زمينه هاي زير مورد كالبد شكافي قرار داد. اول در بعد سياسي اقتصادي؛ دوم فرهنگي اجتماعي، سوم بعد مذهبي؛ چهارم بعد منطقه اي يا سوق الجيشي بلوچستان در جغرافياي خاور ميانه و آسيا. بعد سياسي اقتصادي از همان بدو پيدايش رژيم متعصب شيعي اثناعشري در ايران، مردم سني مذهب بلوچستان همانند بسياري از هموطنان ديگر بطور رسمي و قانوني مورد تبعيض قرار گرفتند. در اوايل انقلاب ، هنگامي كه نمايندگان بلوچ و كرد مجلس خبرگان براي تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي، مجلس را تحريم كردند و رژيم در بلوچستان قدرت چنداني نداشت كه بتواند اعتراضات مردم را سركوب كند، آيت الله خميني با توسل به اصل تقييه به آنها قول داد كه اصل سيزده قانون اساسي جمهوري اسلامي بعدا تغيير خواهد كرد. بعد از قريب به سي سال، نه تنها آن قانون تبعيض آميز تغييري پيدا نكرد، بلكه قوانين متعدد تبعيض گرايانه با آن اضافه شده است. در نتيجه هيچگونه اعتماد و حسن نيتي بين مردم بلوچ و رژيم جمهوري اسلامي وجود نداشته و ندارد، واقعيتي كه امروز بعد از سه دهه آن را مي توان در ديگر نقاط ايران نيز بوضوح مشاهده نمود. به دليل عدم اعتماد بين مردم و حكومت و فقدان هر گونه پايگاه مردمي در بلوچستان، رژيم ناچار شده است بلوچستان را تبديل به يك منطقه وسيع امنيتي نظامي بكند. بر اساس سياست تفرقه بينداز و حكومت كن، رژيم عده اي از سيستاني ها را كه شيعه هستند بر عليه بلوچها بسيج كرده و از آنها بعنوان ابزار تبعيض سوءاستفاده مي كند؛ بطوري كه تقريبا تمامي پست هاي دولتي را به سيستاني ها و يا غير بلوچ هايي كه از ديگر نقاط مملكت به آنجا آورده شده اند، واگذار مي كنند. دليل دولت از نظر فقه تامگراي تشيع نيز موجه است زيرا كارمند دولت بودن يعني استلزام عقيدتي و عملي به اصل ولايت فقيه. آز آنجايي كه اهل سنت يعني نود و نه در صد بلوچها به ولايت فقيه اعتقاد ندارند، در نتيجه نمي توانند در پست هاي كليدي و حتي متوسط اجرايي و تصميم گيري قرار بگيرند. البته براي مقابله با اينگونه انتقادات دولت جمهوري اسلامي دست به شگرد تازه و به ظاهر عوامفريبانه اي زده است. دولت تعداد انگشت شماري از عناصر خودي را كه شيعه سيستاني هستند بعنوان مسئول بومي به معاونت استانداري و يا ديگر پست هاي كليدي گماشته است و تبليغ مي كند كه بعضي از مسئولين بومي (يعني از سيستان و بلوچستان) هستند. دو نفر بلوچ شيعه را كه عمدتا از مناطق كرمان هستند و يا افرادي كه در طي سي سال اخير سرسپردگي تام خود را نسبت به ارگانهاي مختلف رژيم اثبات نموده اند، و در طي سه دهه از صافي هاي مختلف عبور كرده اند بعنوان مسئولين بلوچ معرفي مي كند. در حاليكه همه مي دانند كه اين مثلا فرماندار چيزي بيشتر از يك الت دست سر سپرده نماينده ولي فقيه و اطلاعات نيست. پروژه تشويق و تشكيل باند هاي مافيايي متشكل از گروه كوچكي از عناصر افراطي و ضد بلوچ نظير ده مرده (استاندار حزب اللهي سابق) و شهرياري ( نماينده فالانژ مجلس) و صفدري و غيره ، از اقدامات جديد دولت احمدي نژاد است. وظيفه اصلي اين باندهاي مافيايي كه با همدستي نيروهاي اطلاعاتي، امنيتي و نظامي قاچاق مواد مخدر را نيز كنترل مي كنند، ايجاد تنش و اصطكاك بين بلوچ هاي سني مذهب و سيستاني هاي شيعه مي باشد. بر اساس اعتراف نشريه نيمه دولتي ميانه ،موضوع دیگر، وجود نوعی احساس «نا امنی روانی» در میان بلوچ‌هاست. حبیب‌الله ع. که یک کاسب ساکن در سراوان است تاکید می‌کند که مردم عادی از هرگونه مواجهه با ماموران انتظامی مخصوصاً سربازان عادی و دون‌پایه هراس دارند. سال پيش تعدادی از جوانان بلوچ ساکن ایرانشهر طی نامه‌ای سرگشاده به محمود احمدی‌نژاد تاکید کردند: «چیزی که بلوچ را از همه بیشتر رنج می‌دهد این است که بی‌پناه است، امنیت روحی ـ روانی ندارد و از حمایت قانون یا مجریان قانون برخوردار نیست». در این نامه که توسط خبرگزاری‌های رسمی منتشر شد، تصریح شده بود که «بزرگترین شخصیت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی بلوچ گاه توسط سربازان صفر غیر بلوچ مورد اهانت قرار می‌گیرند و نه تنها توبیخ نمی‌شوند که تشویق وحمایت هم می‌گردند». بر طبق گفته معاون فرمانده سپاه پاسداران در بلوچستان، نيرو هاي انتظامي و سپاه مجاز هستند كه بلوچها را بلافاصله پس از دستگيري اعدام كرده و سپس اعلام نمايند كه اين به اصطلاح اشرار در درگيري با مامورين انتظامي كشته شده اند. قتل و اعدام صحرايي بلوچها امر پوشيده اي نيست، اگر چه اعتراف آن توسط معاون سپاه تازگي دارد. اعدام و ترور فعالان سياسي و رهبران سياسي و مذهبي بلوچ از سال 1358 شروع شد و همچنان ادامه دارد. بلوچستان نه تنها از نظر فقر و بيسوادي و محروميت رتبه اول در كشور را داراست، بلكه از نظر اعدام و تير باران مقام اول رسمي كشور را دارد. اكثريت اين اعدام هاي ضد انساني و عجولانه حتي بر خلاف قوانين خود جمهوري اسلامي مي باشند. نمونه هاي فراواني را مي توان ذكر كرد. غم انگيز ترين آنها به دار آويختن ناجوانمردانه و بيرحمانه شنبه نصرت زهي، پدر پنج كودك خردسال بود كه چهار روز پس از دستگيري با سر و صورتي خونين و له شده، در ميان جمعي از كفتاران تشنه به خون، در ملاء عام طعمه جرثقيل شد. وي حتي بر خلاف قوانين جمهوري اسلامي از مهلت و حق بازخواست و رجوع حكم براي تائيد قانوني به ديوان عالي كشور كه حداقل بيست روز مهلت مي طلبد، محروم ماند. غم انگيز تر از هر چيزي، دفاعيه وكيل تسخيري و حزب اللهي اين قرباني بود كه بر طبق روزنامه كيهان شريعتمداري و روزنامه جمهوري اسلامي گفته بود: "از آنجايي كه موكل من به جرم شنيع خود اعتراف كرده است و از آنجايي كه جنايت مرتكب شده توسط موكل من بسيار وحشتناك مي باشد، بنده هيچگونه دفاعيه اي را از اين موجود پست و جنايتكارنه تنها ميسر بلكه قانوني و شرعي نمي دانم و با حكم دادگاه كاملا موافقم". اعدام اخير دو رهبر مذهبي و استاد مدرسه ديني اهل سنت بلوچستان به نام هاي مولوي عبدالقدوس ملازهي و مولوي محمد يوسف سهرابي دو برگه سياه و خونين بر كارنامه خونبار رژيم جمهوري اسلامي افزود. از اين گونه نمونه هاي قتل عمد قانوني و غير قانوني فراوان مي باشند و در اين مقاله كوتاه مجال بر شمردن آن ليست طولاني نيست. اما نمي توان از جنايات اخير جمهوري اسلامي سخن گفت و از شكنجه و قتل عمد يك فعال مدني بيگناه بنام يعقوب مهر نهاد، سخني به ميان نياورد. اعدام اين فعال مدني و ميانه رو آنچنان وحشتناك و ناباوركردني بود، كه حتي آنهايي كه در مورد جنايات رژيم در بلوچستان سكوت اختيار مي كنند، نتوانستند در مقابل اين بربريت قرون وسطايي لب فرو بندند. علاوه بر سركوب فعالان مدني در بلوچستان، رژيم جمهوري اسلامي تلاشي مزورانه اما خشني را براي كنترل مدارس ديني اهل سنت بلوچها شروع كرده است. در اين راستا، رژيم از زنداني كردن، شكنجه و اعدام علماي ديني بلوچ نيز ابايي ندارد. دستگيري و به زندان نامعلوم گسيل كردن مرد شماره دو مذهبي اهل سنت بلوچستان يعني مولانا ( همرديف آيت الله العظمي) احمد نارويي و متعاقب آن تخريب مسجد و مدرسه ديني امام ابوحنيفه در زابل و دستگيري و انتقال مولوي يوسف اسماعيل زهي ( رئيس مدرسه) بهمراه تعداد زيادي از علما، فعالان و طلاب ديني اهل سنت، از جمله اقدامات خصمانه و تحريك آميز اخير رژيم بر عليه بلوچها مي باشد. احضار و دستگيري مولوي ها و رهبران مذهبي بلوچ به دادگاه هاي ويژه روحانيت در مشهد و ديگر شهرهاي همچنان ادامه دارد. اخيرا احضار مولوي عبدالحكيم عثماني استاد برجسته دارلعلوم زاهدان به دادگاه ويژه روحانيت ، نمونه تازه اي است از موج جديد سركوب مذهبي و فرهنگي اهل سنت ايران. رژيم جمهوري اسلامي شگرد هاي مشابه سركوب و تبعيض را در ديگر مناطق سني نشين نظير تركمن صحرا، و كردستان نيز به كار مي گيرد. در بخش "بعد مذهبي" اشارات بيشتري به اينگونه مسائل خواهم داشت. از نظر اقتصادي شايد لازم نباشد شرح ماجرا كنم زيرا اكثر هموطنان مي دانند كه بلوچستان از نظر رشد اقتصادي و توسعه و آباداني در كجاي جدول استان ها قرار دارد. اگر چه بلوچستان از نظر اعدام رتبه اول را دارد، اما از حيث اقتصاد و آباداني و توسعه همواره صاحب رتبه آخر بوده و است. براي دريافتن به علت و ريشه اين عقب ماندگي ، لازم نيست كه از اقصاد دانان و يا متخصصين علل را جويا شويم. علت آن بسيار ساده است. نگاهي به بودجه هاي اختصاص داده شده به بلوچستان در طي پنجاه سال اخير بيفكنيد، تا ببينيد علت عقب ماندگي بلوچستان چيست. بودجه امنيتي و نظامي بلوچستان چه از نظر نسبت به تعداد جمعيت در استان و يا نسبت به در صد كل جمعيت استان، همواره بيشترين رقم را به خود جلب كرده است. در حاليكه بلوچستان كمترين و يا به عبارتي پايين ترين بودجه عمران و آباداني را در بين تمامي استان هاي ايراني چه از نظر مقدار حقيقي و يا درصد بودجه اختصاصي وچه ار نظر نسبت در صد جمعيت در مقايسه با بقيه استان هاي كشور، دارا مي باشد. بودجه عمراني و آباداني بلوچستان همواره كمتر از يكهزارم كل بودجه كشور بوده است. وانگهي بيش از نيمي از بودجه عمراني بلوچستان صرف پروژه هاي امنيتي و نظامي مي شود. عليرغم صرف صدها ميليارد تومان براي احداث پادگانهاي مختلف نظامي و قرارگاه هاي متعدد سپاه پاسداران در بلوچستان، هنوز هم بسياري از دانش آموزان بلوچ در مدارس كپري تحصيل مي كنند. البته بايد اذهان كرد كه اينان جزوء دانش آموزان خوشبخت هستند چون حداقل كپر و معلم دارند. بين بيست و شش تا سي و دو درصد از كودكان بلوچ از امكانات آموزشي اوليه نظير كلاس كپري نيز محروم هستند. بر طبق گفته ابراهيم اعتصام رئيس سازمان آموزش و پرورش استان سيستان و بلوچستان حدود شصت و شش هزار دانش آموز در استان وجود دارد. بر طبق آمار دولتي استان سيستان و بلوچستان با داشتن ۶ دانشگاه دولتي در كشور مقام دوم را بعد از تهران داراست و با برخورداري از ۳۵ مركز آموزش عالي و ۷۰ هزار دانشجو بالاترين نسبت دانشجو به جمعيت را به خود اختصاص داده است. آري در هيچ كجاي دنيا تعداد دانشجويان دانشگاهها و مدارس عالي از تعداد دانش آموزان آنجا بيشتر نيست. در اين صورت مي توان گفت كه بلوچ ها خوشبخت هستند زيرا با توجه به تعداد دانش آموزان و دانشجويان، اكثر آن شصت و شش هزار دانش آموز به دانشگاه را پيدا مي كنند. اما واقعيت چيز ديگري است. اكثريت فارق لتحصيلان ديپلمه بلوچ از ورود به دانشگاه به دلايل تبعيض غير مستقيم و مستقيم از قبيل عدم الزام به ولايت فقيه و غيره محروم هستند. از ميان هفتاد هزار دانشجو در بلوچستان حدود هزار تن از آنان بلوچ هستند؛ يعني حدود يك و نيم درصد. اين در حاليست كه هزاران دانشجوي بلوچ ناچارند براي ادامه تحصيلي روانه كشور هاي ديگر از جمله هندوستان، پاكستان، مالزي ، اروپا، آمريكا و غيره بشوند. آري اين بمصداق همان مثل "آب در كوزه و ما تشنه لبان مي گرديم، دانشگاه در زاهدان و ما گرد جهان مي گرديم" مي باشد. شرح درد بيكاري، عدم امكانات بهداشتي و درماني، مسكن، آموزش، اعتياد، اشتغال (%40 بيكار) و غيره مثنوي هفتاد من مي طلبد. =================================بخش دوم======================== بعد فرهنگي اجتماعي از نظر بعد فرهنگي و ارتقاء سطح دانش و علم در بلوچستان، رژيم جمهوري اسلامي سياست عامدانه و آگاهانه مشخصي را دنبال مي كند كه همانند شمشير دو لبه عمل مي كند. براي بلوچها، گذشته از كنكور، هزينه ورود به دانشگاه چه از نظر مالي و بخصوص از نظر موانع سياسي و بروكراسي بسيار بالا هست. هدف رژيم از اين كار، مايوس نمودن جوانان بلوچ از ورود به دانشگاه مي باشد. از طرف ديگر اكثريت آنهايي كه موفق شده بودند از هفت خوان رستم عبور كرده و در دانشگاه تحصيل كنند، پس از فارق التحصيلي از دانشگاه ، موفق به يافتن اشتغال در ادارات و موسسات حكومتي و دولتي و يا نيمه دولتي نمي شوند. بخش خصوصي كه بتواند اين تحصيل كرده ها را جلب كند، در بلوچستان وجود ندارد؛ يعني هر گز اجازه رشد نداشته. در صورتي كه همكلاس هاي غير بومي آنان، بلافاصله جذب موسسات و ادارات دولتي مي شوند. بدينگونه براي بلوچها هيچگونه عامل محركه و يا زمينه تشويقي براي تحصيل وجود ندارد. از طرف ديگر مواد مخدر نظير ترياك و هروئين توسط مامورين ارگانهاي حكومتي بين نوجوانان و جوانان بلوچ همانند نقل و نبات تبركي توزيع مي شود. اين سياست عامدانه نسل كشي تدريجي توسط رژيم جمهوري اسلامي در طي سي سال اخير دنبال شده است. بر خلاف قانون اساسي خود رژيم؛ و بر خلاف منشور جهاني حقوق بشر و ميثاقهاي الحاقي آن، بلوچها اجازه ندارند كه به زبان مادري خود بنويسند و يا بخوانند. توهين و اذيت و آزار مردم توسط،، نيرو هاي دولتي ، در مناسبات روزانه معضلي است بس آزار دهنده. غصب اراضي مردم توسط ارگانهاي حكومتي همچنان ادامه دارد. مامورين و نيروهاي انتظامي گسيل شده به بلوچستان نه تنها با بافت فرهنگي، مذهبي، زبان و ساختار اجتماعي بلوچها آشنايي ندارند، بلكه قبل از عزيمت به بلوچستان توسط رژيم مورد "مغز شوئي" قرار مي گيرند، تا مبادا اين مامورين حس ترحم و يا همدردي با بومي هاي محروم پيدا كنند. در نتيجه اصطكاك و تنش بين مردم و مامورين نظامي و غير نظامي در سطح بسيار بالايي است. تعجب آور نيست كه، طبق اخبار خبرگزاريهاي رژيم، هر هفته بدون استثناء يا تعدادي از افراد مسلح نيروهاي انتظامي رژيم "شهيد" مي شوند و يا چند نفر "اشرار" مسلح بلوچ "بهلاكت" مي رسند. آري اين شهادت و هلاكت هديه اي است كه رژيم جمهوري اسلامي براي بلوچستان به ارمغان آورده است. بعد مذهبي اكثريت قاطع مردم بلوچ سني مذهب و حنفي هستند و هيچگونه سنخيت و يا قرابتي با وهابيون عربستان سعودي نداشته و ندارند. در ابتداي انقلاب عليرغم برتري قانوني تشيع بر بقيه مذاهب و اديان و مسلك ها، بعضي از رهبران مذهبي اهل سنت بلوچستان از برقراري يك حكومت اسلامي در كشور خرسند بودند و حتي براي قلع و قمع كمونيست ها و چپ ها با رژيم همكاري مستقيم و غير مستقيم داشتند. اما مدتي نگذشت كه آخوند هاي متعصب شيعه نشان دادند كه نمي توانند حقوقي برابر براي علماي مذهبي سني بلوچ قائل شده و حداقل در بلوچستان با آنها بعنوان مساوي رفتار كنند. تعصب و تامگرايي مطلق و نهادينه شده در آخوند هاي حكومتي بسيار شديدتر از آن بود كه رهبران مذهبي سني در بلوچستان ( و مشابه آن در كردستان، تركمن صحرا، هرمزگان، جنوب كشور ، خراسان و غيره) تصور كرده بودند. بعد از قلع و قمع نسبتا كامل نيروهاي سياسي و تحصيلكرده بلوچ، مسلسل قتل و ترور رژيم متوجه رهبران مذهبي سني شد. بسياري از آنها توسط نيرو هاي رژيم در داخل و خارج از كشور ترور شدند. تنش هاي مذهبي اخير اگرچه ريشه در تاريخ طولاني و سي ساله جمهوري اسلامي دارد، اما بيانگر چالش "خودساخته" جديدي است كه متعصبين سوار بر اريكه قدرت، خود را با آن روبرو مي بينند. اين چالش رشد روزافزون مدارس ديني اهل سنت در بلوچستان و ناتواني كامل رژيم در اعمال هر گونه كنترل و يا نفوذ بر روي اين مدارس است كه از حيطه آموزشي حكومت خارج بوده و هستند. همانگونه كه مي دانيم رژيم جمهوري اسلامي مبالغ هنگفتي را خرج مدارس مذهبي ( حوزه علميه) مي كند. طلاب زيادي از شيعيان كشور هاي مختلف اسلامي در اين مدارس به تحصيل مشغول هستند. تمام مدارس و مساجد مذهبي اهل تشيع در كنترل حكومت هستند، و هزينه كامل آنها را نيز ارگانهاي مختلف حكومتي از بيت المال پرداخت مي كنند. اما هزينه مدارس مذهبي اهل سنت در بلوچستان توسط مردم بلوچ تامين مي شود. وانگهي فقه و شرع اهل سنت در اين مدارس تدريس مي شود. دولت نيز هيچگونه كنترل و يا نفوذي برروي مديريت، نحوه اداره و يا برنامه تحصيلي اينگونه مدارس ندارد. مضافاء با توجه به تبعيضات وحشتناك در سيستم مدارس و دانشگاه هاي دولتي كه باعث دلسردي و يا ممانعت جوانان بلوچ از ورود به دانشگاه و نهايتاء يافتن شغل مي شود؛ در مدارس ديني نه تنها هيچگونه تبعيضي وجود ندارد بلكه نوجوانان و جوانان مورد تشويق و حمايت قرار مي گيرند. علاوه بر بلوچها، تعدادي قابل ملاحظه اي از طلبه هاي اين مدارس از كشورهاي مسلمان سني مذهب منطقه آمده اند. بعنوان مثال طلبه هاي تاجيكستان كه سني مذهب هستند و حاضر نيستند حتي با دريافت هزينه كامل آموزشي و زندگي توسط جمهوري اسلامي در مدارس قم و يا مشهد، تحصيل كنند، به دليل سني بودن، دارلعلوم ( حوزه علميه اهل سنت) زاهدان را بر ديگر مدارس ديني كشور ترجيح مي دهند. اين امر ، مازاد بر مسائل مورد اختلاف ديگر برقشريون جمهوري اسلامي گران آمده است. در طي سالهاي اخير رژيم جمهوري اسلامي رهبران مذهبي بلوچ را تحت فشار قرار داده است تا آنها كنترل و اداره اين مدارس را به دولت و يا ديگر ارگانهاي حكومتي واگذار كنند. تا كنون رهبران مذهبي بلوچ در مقابل اين خواسته دولت مخالفت و مقاومت كرده اند. بدليل مقاومت در مقابل اين خواسته حكومت اسلامي تعداد زيادي از مولوي ها و طلاب اهل سنت يا اعدام و يا ترور شده اند. عده زيادي نيز قرباني شكنجه و همچنان در اسارت جمهوري اسلامي هستند. جمهوري اسلامي مدعي است كه اين مدارس محل و فضاي مناسبي براي عضوگيري نيروهاي چريكي مسلح نظير جنبش مقاومت مردمي ايران ( جندالله) مي باشند. اتهام بي اساسي كه توسط رهبران مذهبي بلوچ كاملا مردود تلقي شده است. جمهوري اسلامي در مناطق دوردست بلوچستان؛ عليرغم وجود مساجد اهل سنت، با صرف هزينه گزاف براي تعداد انگشت شماري مامور دولت كه شيعه هستند، از بودجه اعتبارات عمراني و آباداني استان مسجد مي سازد؛ اما به صدها هزار سني مذهب ساكن تهران اجازه ساخت يك مسجد براي اهل سنت را نيز نمي دهد. حتي مساجد اهل سنت در مشهد، فاضل آباد و زابل را تخريب مي كند، و سپس با كمال پررويي به سني ها مي گويند: مسجد كه خانه خداست، فرقي بين شيعه و سني نيست؛ شما چرا در مساجد شيعيان نماز نمي خوانيد؟ اگر مسئولين جمهوري اسلامي حقيقتاء راست مي گويند پس چرا آن سه نفر شيعه در فلان روستاي بلوچستان به مسجد اهل سنت نمي روند، تا دولت دهها ميليون تومان از پول بيت المال را صرف ساختن يك مسجد شيعي براي سه يا چهار نفر نكند! و به جاي آن يك درمانگاه و يا مدرسه بسازد. بهر حال جاده برادري و برابري معمولا دو طرفه است. بر طبق اطلاعيه دبير خانه مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران (مورخ 7 شهريور ماه 1387 برابر با 28 آگست 2008 ، دهها مبلغ مذهبي اهل سنت ايران دستگير ، شكنجه و راهي زندان هاي نامعلوم شده اند. اين در حالي است كه طبق ماده 18 اعلاميه جهاني حقوق بشر و اصل نهم قانون اساسي جمهوري اسلامي، فعاليت اين مبلغين ديني آزاد است. اين اعلاميه فهرست طولاني ازموارد مستند تضييع حقوق مسلمانان اهل سنت توسط جمهوري اسلامي را ارائه مي دهد. اذيت و آزار و زنداني نمودن مبلغين اهل سنت در حالي صورت مي گيرد كه سازمان تبليغات اسلامي كشور اعلام مي دارد در ماه رمضان امسال بيش از 600 مبلغ شيعه از قم، خراسان رضوي و اصفهان براي تبليغ اسلام ناب محمدي به بلوچستان اعزام مي شوند. بهر حال اينك رهبران مذهبي بلوچستان در تنگناي بسيار خطرناكي قرار گرفته اند. زيرا از يك طرف هجوم وحشيانه مامورين دولتي براي تخريب مدارس ديني و توهين و تحقير اهل سنت و شكنجه و حبس و ترور و اعدام علماي بلوچ، آنها را سخت تحت فشار قرار داده است. از طرف ديگر نيز درخواست قشر هايي از مردم بلوچ كه مي گويند ظلم و ستم و تعدي نيز بايد حد و اندازه اي داشته باشد، و از رهبران مذهبي درخواست مي كنند تا عكس العمل شديدتري از خود نشان دهند. بسياري از تحليگران معتقدند كه هدف رژيم به چالش كشيدن بلوچها در يك برخورد خشونت آميز است، تا بعد از كشتار و سركوب گسترده كنترل كامل مدارس ديني را بدست بگيرد و يا اينكه آنها را كاملا منحل كند؛ و به همين دليل دهها هزار نفر از نيروهاي ارتش، سپاه، بسيج ومامورين انتظامي همرا با وسايل و تجهيزات وسيع نظامي در پايگاه ها و قرارگاه هاي متعددي در بلوچستان مستقر شده اند. خوشبختانه درايت و خويشتنداري مولانا عبدالحميد اسماعيل زهي رهبر مذهبي بلوچستان، عليرغم فشارهاي مكرر از يكسو و تحريكات جنايت كارانه رژيم از سوي ديگر، باعث شده است تا از جنگ و برادركشي و خونريزي جلوگيري شود. بعد جغرافيايي ( سوق الجيشي) بلوچستان نه تنها وسيع ترين استان كشور بلكه همسايه افغانستان و پاكستان نيز مي باشد. ايالت بلوچستان در پاكستان نسبتا خودمختار است ودر مقايسه با بلوچستان ايران از آزادي و حقوق نسبي بيشتري برخوردار بوده و است. بلوچستان افغانستان كه به ايالت نيمروز معروف است، نيز همانند بلوچستان پاكستان در مقايسه با بلوچستان ايران از آزادي و حقوق نسبي بيشتري برخوردار است. در آن دو سوي مرز خواندن و نوشتن به زبان بلوچي رسماء آزاد است. دربلوچستان پاكستان، عليرغم اينكه بلوچها براي كسب حقوق بيشتر سرگرم مبارزه با شيوه هاي متناوب هستند، اما با آنچه كه در بلوچستان ايران مي گذرد قابل مقايسه نيست. بلوچها در كشورهاي همجوار نظير پاكستان و افغانستان به مقام وزارت، نخست وزيري و حتي رياست جمهوري (در پاكستان) نايل شده اند. در كشورهاي منطقه نظير عمان، امارات، قطر، بحرين و تانزانيا نيز بلوچهاي ايراني الاصل به پست هاي وزارت رسيده اند. اما در داخل استان خويش حتي حق ارتقاء به پست معاونت مدير كلي و يا رياست اداره محلي خود را نيز ندارند. بلوچها همواره نه تنها پيوند هاي قوي و نا گسستني اجتماعي، خويشاوندي، فرهنگي و مذهبي با بلوچهاي آنسوي مرز داشته و دارند، بلكه مناسبات اقتصادي و مبادلات بارزگاني و تجاري پر رونقي نيز داشته اند. تا قبل از استيئلاي قدرت دولت مركزي در بلوچستان، اين تجارت آزاد و حياتي محسوب مي شد. اما بعد ازآمدن گمرك و پاسگاه هاي مرزي، اين مبادلات كالايي اگر بدون رشوه دادن به مامورين دولتي رد و بدل گردد بعنوان قاچاق تلقي مي شود، و در صورت اعطاي حق رشوه به مامورين دولتي به عنوان مبادلات كالاي مرزي رسميت شرعي و قانوني پيدا مي كند. دليل اشاره به اين مطلب افشاي تبليغاتي دروغين رژيم براي فريب افكار عمومي در مورد قاچاق كالاهايي نظير بنزين، ميوه، لباس و اجناس متفرقه از يك طرف، و از طرف ديگر قاچاق مواد مخدر كه عمدتا توسط باند هاي وابسته به ارگانهاي رژيم صورت مي گيرد، مي باشد. علاوه بر ورود غير كنترل شده مواد مخدر از افغانستان، حضور نيروهاي آمريكايي و ناتو در نزديكي مرز ايران عامل مهمي است كه جمهوري سلامي را نگران كرده است. قابل ذكر است كه يكي از خواسته هاي رسمي جمهوري اسلامي از گروه پنج بعلاوه يك و مشخصا از آمريكا ، كه در راستاي تامين امنيتي براي رژيم مي باشد، توقف هر گونه كمك به گروه جندالله از سوي آمريكا مي باشد. آمريكا اين ادعاي رژيم جمهوري اسلامي را رد كرده است، اما قول داده است كه در صورت توافق نهايي با ايران، گروه جندالله نيز در ليست سازمانهاي تروريستي دولت آمريكا قرار خواهد گرفت. يكي ديگر از عوامل بي ثباتي و تنش، حضور طالبان و القاعده در افغانستان و پاكستان مي باشد. فاكتور مهم ديگر مبارزه مسلحانه بلوچهاي پاكستان براي كسب خودمختاري بيشتر و بعضاء براي استقلال مي باشد. بهمين دليل ايران و پاكستان يك قرارداد محرمانه استرداد مختص بلوچها امضاء كرده اند كه بر طبق آن هر كدام از دول موظفند تا بلوچهاي فراري از كشور خويش را در خاك خود دستگير و به كشور متبوعه در عرض 48 ساعت مسترد كنند. از آنجايي كه اين قرداد همانند مين گزاري مرز ايران و پاكستان از نظر بين المللي غير قانوني مي باشد، جزئيات آن نيز محرمانه مي باشد. تجربه سي سال گذشته نشان مي دهد كه به استثناي واردات و تكثير مواد مخدر در بلوچستان كه عمدتا بصورت قانوني صورت مي گيرد، مسائل آنسوي مرزهاي پاكستان و افغانستان تاثيرات ناچيزي بر روي بلوچها ايران گذاشته است. اما با توجه به يورش وحشيانه رژيم به مقدسات مذهبي بلوچها، اين حالت مي تواند از درون تغيير پيدا كند. تحريكات و به چالش كشيدن علني بلوچها با نمايش سريال هاي تلويزيوني توهين آميز نظير سريال امام علي و با برپايي نمايشگاه كتابهاي مملو از توهين و اهانت به خلفاي راشدين و حضرت عايشه همسر پيغمبر اسلام (ص)، و دستگيري و اعدام رهبران مذهبي بلوچ، اعدام فعالان مدني و جوانان بيگناه بلوچ، تخريب مساجد و مدارس اهل سنت، و فرستادن بيش از 600 مبلغ مذهبي از قم و مشهد و يزد براي به اصطلاح "مسلمان" كردن بلوچها، و ترور رهبران مذهبي و حتي طلاب بلوچ، منادي بازي بسيار خطرناكي است كه رژيم آغاز كرده است، اما خوشبختانه رهبران مذهبي بلوچ، عليرغم تحمل انواع و اقسام ناجوانمردي ها، تحريكات، توهين ها، اعدام ها و دستگيري و شكنجه ها، با هوشياري و خويشتنداري قابل تحسين حاضر نشده اند كه اين نبرد يك طرفه را به جنگي دو طرفه و خانمان سوز تبديل كنند. حال رژيم تا چه حد در اين جاده خون و جنون به پيش خواهد رفت، حدس و گمان هر كسي مي تواند باشد. دكتر عبدالستار دوشوكي doshoki@gmail.com براي ديدن برنامه يك ساعته صداي آمريكا در مورد اهل سنت و بلوچستان به سايت صداي آمريكا رفته سپس روي برنامه هاي تلويزيوني كليك كرده؛ آنگاه بروي برنامه دو روز اول را كليك كنيد. ويدوي آن تا شنبه 20 مهر 1387 موجود خواهد بود.